Bêrîvan Avrupa Turunda

90’lı yılların başında Cizre Serhildan’ı sırasında direniş gösteren kadınlar arasında simgeleşen Bêrîvan’ın destanı Avrupa Turunda. Tiyatrocu, yönetmen Aydın Orak’ın beyazperdeye taşıyarak ölümsüzleştirdiği Bêrîvan başkaldırı destanı ‘13 Haziran’da 4. Hamburg Kürt Film Günleri kapsamında Alman izleyicisiyle buluşmaya hazırlanıyor. Almanya Hamburg’dan sonra sırayla Fransa, İsviçre, İsveç ve Belçika’da dolaşacak olan belgesel aynı zamanda yaşamın tüm alanlarında ezilen kadınların toplumsal olaylarda  gösterdiği cesareti de gözler önüne seriyor.

BİR BAŞKALDIRI DESTANI

Berivan’ın halkını savunmak adına  gösterdiği başkaldırı çığlığını Avrupa’ya taşımanın ayrı bir önem taşıdığını vurgulayan yönetmen Aydın Orak, “Bu topraklarda yaşanan katliamları, acıları bizlere ve bizim dışımızdaki insanlara göstermeyi önemli buluyorum. 1992’de bu topraklarda yani Cizre’de devletin bir müdahalesi sonucu 17 kişi, toplam o yıl newroz kutlamalarında ise 107 kişi katlediliyor. Bugün devletin politikalarına ve müdahalelerine bakıyoruz, o günleri aratmıyor. Biz bu belgesel ile o dönemin başbakanı, genelkurmay başkanı, OHAL valisi, emniyet genel müdürü ve içişleri bakanının yargılanmasını istiyorken, bugün de aynı uygulamaların olduğunu görüyoruz. Devletin adına katliam yapan, suç işleyen insan ve inisiyatiflerin hâlâ varlığını koruduğunu görüyoruz. Bu da aslında 1990’larda belgeselde anlattığımız o karanlık döneme geri gittiğimizi gösteriyor. Yine sokak ortasında insanlar öldürülüyor, artık bırakın normal vatandaşı Kürt vekillerine bile panzerden tazyikli su püskürtülüp yerlerde süründürülebiliniyor. Operasyonlar eksik olmuyor, gün geçmiyor ki yeni bir cenaze gelmesin” diye konuştu.

KARANLIK DÖNEMİN RESMİ

Belgeselde, Berivan Cizre’nin 1992 Cizre Newroz’undaki öyküsü anlatılıyor. Özellikle 1992’de binlerce insanın hiç beklenmedik bir zamanda direnişe geçip ölümüne çatıştığı Newroz kutlamalarındaysa bir kadın dikkat çeker. Başından çıkarmadığı beyaz kefiyeyle sık sık görüntülenen ve kitleyi yönlendirmesiyle dikkat çeken kişi, yoğun işkencelerden geçen ve yaralanan Berivan Cizre’den başkası değildir. Devlet yetkililerinin ve o görüntüleri izleyenlerin cesaretinden dolayı şaşkına döndüğü Berivan Cizre’nin biyografik anlatımına yer verilen belgesel de, kanlı 1992 Newroz bayramını belgeliyor.  Oyuncu ve yönetmen Aydın Orak’ın yönettiği belgesel, ayaklanma günlerinin bilinmeyen yönlerini ve Cizre’nin kadınca cesaretini tarihe not düşüyor. Aydın Orak’ın hazırladığı 50 dakikalık ‘Bir Başkadırı Destanı: Berivan’ belgeseli bu simge ismin ateşle imtihanını belgeliyor. Bizzat kendisiyle görüşülerek hazırlanan ve o günlerin çatışmalı Cizre görüntüleriyle harmanlanan belgesel, yurtiçi ve yurtdışındaki festivallerde gösterime hazırlanıyor.

Zeynep Kuray

Birgün