Derinliklerinde deniz kızlarının dans ettiği mavi sonsuzluğun her köşesini biliyordu, ileride Barbaros Hayrettin Paşa olarak tanınacak olan Hızır Reis. Efsanelerle içli dışlı bir coğrafyada, Ege Denizi’nin kuzeyindeki Midilli Adası’nda doğduğunda, tarihin kara kaplı defterinde yeni bir sayfa açılmıştı. Hızır Reis, kadırgasıyla Akdeniz’i boydan boya katedecek ve bir ucu İspanya’ya, diğer ucu ise Ortadoğu’ya uzanan bu denizin “Türk gölü” olmasını sağlayacaktı.
Beşiktaş’a yolu düşen kaç kişi Barbaros Hayrettin Paşa’nın türbesinin önünden geçerken yüzlerce yıl öncesinde kalmış deniz savaşlarını düşünür bilinmez ama, kurgu ve koreografisi Beyhan Murphy’nin, müzikleri ise Mercan Dede’nin imzasını taşıyan çağdaş dans gösterisi Barbaros’u izleyen herkesin Barbaros Hayrettin Paşa hakkında birçok bilgi edineceği kesin.
53 sanatçılı dev prodüksiyon
Dünya prömiyeri 1 temmuzda, Aspendos Opera ve Bale Festivali’nin kapanış akşamında yapılan Barbaros, 15 ve 16 temmuzda, ilk kez İstanbullu sanatseverlerin karşısına çıktı. Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü’yle İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı’nın ortak projesi olan Barbaros, İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Mersin ve Samsun balelerinden seçilen 53 dansçıyı biraraya getiren, dev bir prodüksiyon.
Barbaros hep Beşiktaş’ta
Harbiye’deki Muhsin Ertuğrul Sahnesi’ni dolduran ve heyecanla dans, müzik ve dramayı buluşturan Barbaros’un başlamasını bekleyen seyircilerin gözleri önünde bir perde açıldı önce. Perdeye yansıyan cadde ve akan trafik, hiç de yabancı değildi bize. Kısa bir Beşiktaş gezisinin ardından Barbaros Hayrettin Paşa’nın türbesinin önünde durduk; akabinde onun yaşamını anlatacak olan dansçılar sahnede belirdi. Sadece Barbaros’u ve Osmanlı’nın Akdeniz’deki macerasını değil, İstanbul’un denizle olan ilişkisini de anlatmayı amaçlamış Beyhan Murphy. O yüzden sık sık sahnenin arkasındaki perdeye denizle içiçe geçmiş İstanbul görüntüleri yansıyor.
Barbaros’un asıl yükünü reisleri oynayan 12 dansçının taşıdığını söyleyebiliriz. Beyhan Murphy’nin, Mercan Dede’nin mistizm dozu yüksek müzikleriyle etkileyiciliği daha da artan koreografisi, kuşkusuz bu 12 dansçı sayesinde görünür oluyor. Kanuni Sultan Süleyman’ın Barbaros Hayrettin Paşa adını verdiği Hızır Reis’i Arkın Zirek’in, onun ağabeyi Barbaros lakaplı Oruç Reis’i ise Ejder Keskin’in canlandırdığı eserde, Onur Tunay, Can Tunalı, Burak Kayıhan, Dolun Doyran, Kıvanç Ekin, Oliver Spence gibi dansçılar rol alıyor.
Rüyalarda deniz kızları
İki perdeden müteşekkil gösteri boyunca sahnenin arkasındaki kadırga yerinde duruyor. Sahne, bazen karayı, bazen o kadırganın içini, bazen de denizin gizemli derinliklerini yansıtan sihirli bir küreye benziyor. Savaşlar, mücadeleler ve özlemlerle dolu bir erkekler dünyasını anlatan Barbaros’ta kadın dansçıları ise genellikle rüyalarında denizin derinliklerine inen reislerin yanına gelen deniz kızları olarak görüyoruz.
Özellikle savaş sahnelerinde danslarıyla seyircileri büyüleyen sanatçılar, eserin sonunda dakikalarca ayakta alkışlandılar. Tabii ki alkışların en büyüğü Beyhan Murphy içindi.
Özlem Ertan
