iDANS 04 – Yeni KozmopoliDANS(1-31 Ekim 2010)
Disiplinlerarası sanat festivali iDANS’ın 2010 yılının Ekim ayı boyunca ve ek etkinliklerle yıl sonuna dek gerçekleşecek “Kozmopolitlik” teması çerçevesinde hazırlanan dördüncüsü, rekor sayıda sanatçı ve projeyi ağırlıyor. Yaklaşık 154 sanatçı, birbirinden renkli ve iddialı 41 proje ve 50’den fazla gösterimle İstanbul sahnelerinde ve sokaklarında dalgalanmalar yaratıyor. iDANS bu programında, kimliklerin karmaşıklığıyla heterojen doğalarına ve sanatsal pratiklerin çoklu kültürel bağlantılarına dikkat çekiyor. Disiplinlerarası sahne gösterilerinden sunumlara, kamusal alan yerleştirmeleri ve benzeri performatif projelerden atölye çalışmalarına, seminerlerden sanatçı buluşmalarına uzanan zengin ve çok yönlü festival programı, “koreografinin” kültürel, politik ve duygulanımsal bir müzakere alanı olduğunu vurgulayarak sanatsal ifadelerin demokratik bir kamusal alan için önemini araştırıyor.
Festival Programına Genel Bakış
Festival teması için geliştirilmiş 5 özel proje; 4 ortak yapım; 2’si projeye yönelik olmak üzere 8 atölye çalışması, 9 seminer ve 41 sanatsal projeden oluşan programda, çağdaş dansın ağır toplarıyla en yenileri birlikte yer alıyor.
“Kritik Çaba”
iDANS kapsamında 18-31 Ekim 2010 tarihleri arasında gerçekleşecek “Jardin d’Europe” etkinliklerinden biri olan “Critical Endeavor (Kritik Çaba)”, çağdaş dans ve performans sanatları yazarlığında uzmanlaşmakta olanlara yönelik bir eğitim programı. Program, dans alanındaki eleştirel pratiklerin sorun, sorumluluk ve sorgularıyla yüzleşerek nitelikli fakat erişilebilir eleştirel bir yazının gelişimine katkıda bulunmayı hedefliyor.
“Prix Jardin d’Europe”
Avrupa’nın Çağdaş Dans Ödülü, iDANS kapsamında İstanbul’da veriliyor!
iDANS bu sezon çok önemli bir projeye ev sahipliği yapıyor: Kısmen Avrupa Birliği Kültür Komisyonu tarafından desteklenen 5 yıllık bir proje olan ve 10 Avrupalı ortağı─Ultima Vez (BE), CCN Montpellier (FR), Workshop Foundation (HU), Lokomotiva (MK), Station (RS), Art Link (RO), Cullberg Ballet (SE), Bimeras Culture Foundation (TR), Southbank Centre (UK), danceWEB (AT)─tarafından geliştirilen “Jardin d’Europe” projesi etkinlikleri iDANS kapsamında Bimeras Kültür Vakfı tarafından düzenleniyor. Jardin d’Europe etkinliklerinin en önemli parçasını ise Prix Jardin d’Europe (Avrupa Birliği Dans Ödülü) oluşturuyor. Festival kapsamında düzenlenen “Kritik Çaba” çalıştayının katılımcıları aynı zamanda bu ödülün jürisini oluşturacaklar. Ödül, 31 Ekim’de düzenlenecek bir törenle sahibini bulacak.
Dünya Futbol Şampiyonası’ından iDANS’a,
2009 Avrupa Kültür Başkenti Linz’den İstanbul 2010’a
Dev Kediler İstanbul’a GeliyoriKEDi: “Biz de İstanbulluyuz”
iKEDi “Biz de İstanbulluyuz”, Airan Berg ve Roger Titley tarafından iDANS için geliştirilmiş bir proje olup İstanbul’un sokaklarını ve doğasını paylaştığımız hayvanlara dikkat çekmek, hayvan hakları temelinde kentte karşılıklı sorumluluk anlayışıyla, birlikte yaşama bilincini geliştirmek amacıyla gönüllülük esasına dayalı, sivil katılımcılığı gözeten bir sosyal yaratıcılık projesidir.Her yıl farklı bir temayla izleyici karşısına çıkan İDANS’ın bu yılki birlikte yaşama, birbirini anlama, çok kültürlülük gibi konulara vurgu yapan ve evrensel değerleri öne çıkaran “Kozmopolitizm” temalı festival programına paralel gerçekleştirilecek iKEDi “Biz de İstanbulluyuz” projesi, farklı kültürler ve inanışlara hoşgörüyle yaklaşmanın ötesinde; İstanbul’un havasını, suyunu paylaştığımız bütün canlılarıyla ve çevreyle uyumlu bir yaşama ve diğer canlıların var olma haklarına saygılı bir bakışa davet ediyor. Televizyon, tiyatro ve sinema dünyasında yaptığı tasarımlarla tanınan, Güney Afrikalı, dünyaca ünlü kukla ve animasyon sanatçısı Roger Titley, iKEDi projesinin ana eksenini oluşturan kuklaların tasarımını gerçekleştiriyor. 2010 Dünya Futbol şampiyonasının açılış ve kapanış gösterilerinde dev boyutlardaki gübre böcegi ve fil kuklalarıyla dünyanın hayranlıkla izlediği eşsiz bir performansa imza atan Titley’in tasarımları ilk defa İstanbul’un muhteşem görselliği eşliğinde sergilenecek.
Festival Programından Örnekler
iDANS Sokağa Çıkıyor!
Serbest Bölge İstanbul
Danimarkalı mimar/tasarımcı ikili Bosch & Fjord, performatif güncel sanat projeleri Free Zone İstanbul (Serbest Bölge İstanbul) ile trafik levhaları gibi gündelik hayatın koreografisini dikte eden işaretleri dönüştürerek kent mekânını farklı kullanımlara açıyor; kamusal alan ile özel alan arasındaki geçişken sınırları araştırıyorlar. Göteburg ve Budapeşte’den sonra İstanbul’a uyarlanan bu proje aynı zamanda uygulamalı ve espirili bir sosyolojik araştırma niteliğinde. 01-31.10.2010 | Bosch&Fjord – Free Zone Istanbul | Çeşitli Mekânlar
Evet ve Hayır!
Viyana’da yaşayan Japon sanatçı Michikazu Matsune’nin yönettiği Yes and No, İstanbul’da yaşayan farklı grupların katılımıyla oluşturulan, kent sokaklarını mesken tutan, kişisel olanın siyasileştiği siyasetin kişiselleştirildiği yarı şaka yarı ciddi bir miting. 02&03.10.2010 | Michikazu Matsune – Yes and No | Çeşitli Mekânlar
Kent Mekânlarında Bedenler
Avusturyalı koreograf Willi Dorner’ın İstanbullu dansçı, dağcı, tırmanıcı ve diğer sporcularla gerçekleştirdiği performansta önceden belirlenen bir güzergâh üzerindeki tanıdık mekânlar, bedenlerin müdahalesiyle mimari birer yerleştirmeye dönüşüyor. 09&10.10.2010 | Willi Dorner – Bodies in Urban Spaces | Çeşitli Mekânlar
Kutunun ötesinde
Çok yönlü İspanyol sanatçı Javier Murugarren, Beşiktaş Barbaros Meydanı’nda 24 saat sürecek Beyond the Box adlı, bu geçiş noktası niteliğindeki mekâna özgü jestlerin ve ritimlerin ışığında yapılandırılmış bir doğaçlama performans sergiliyor. Türkiye’nin önemli plastik sanatçılarından Gülsün Orhon’un proje için Çatalhöyük yerleşimlerinden esinlenerek tasarladığı bir kutu içinde ve çevresinde gerçekleşen proje aynı zamanda iDANS’ın Ekim programı için ısmarladığı projelerden. 30-31.10.2010Javier Murugarren – Beyond the Box | Barbaros Meydanı Beşiktaş |21:00 – 09:00
Ütopya-Distopya
Hooman Sharifi’nin Yok-yerleri
Norveç’te yaşayan İran asıllı çağdaş koreograf Hooman Sharifi, iDANS’ta iki yapıtıyla yer alıyor. Bunlardan ilki God Exists, Mother is Present, but They no Longer Care, (Tanrı Var, Anne Burada, Fakat Artık Umurlarında Değil), bizi ait olmak için yanıp tutuştuğumuz bir dünyadan koparıp atan şiddet üzerine. Bunun devamı niteliğindeki ikinci dans performansı Lingering of an Earlier Event (Daha Önceki bir Olayın Sürüp Gidişi) ise geçmişin ağırlığı altından kalkıp nasıl yeniden başlanabileceğini araştırıyor. 02.10.2010 | Hooman Sharifi – God Exists, the Mother is present, but they no longer care | garajistanbul | 20:3003.10.2010 | Hooman Sharifi – Lingering of an Earlier Event | garajistanbul | 20:30
Doldurulamayan Boşluk
Güncel sanat ve performans sanatçısı Lotte van den Berg’in Amsterdam Mim ve Tiyatro Yüksek Sanat Okulu yeni mezunlarından oluşan Schwalbe Kolektifiyle geliştirdiği Spaar Ze inanılmaz fiziksellikte ve yoğunlukta olup, birlikte yaşayışın, bir kolektif oluşun fiziksel ve psikolojik zorluklarından dem vuruyor. 04.10.2010 | Lotte van den Berg/Schwalbe – Spaar Ze | garajistanbul | 20:30
Hiçbir Şey ve Her Şey
Amerikalı genç sanatçı Daniel Linehan, bu inanılmaz yoğun ve şimdiden büyük ses getiren performansında çaresizlikten, hükümet politikalarından, umutsuzluktan, ustalıktan bahsetmediğini söylerken dansıyla oluşturduğu minik daireden çok daha geniş bir dünyaya dikkat çekiyor. 05&06.10.2010 | Daniel Linehan – Montage for Three ve Not About Everything | garajistanbul | 20:30
Top-luluk
Begüm Erciyes, Ballroom adlı performansında, birbiriyle tıpatıp aynı pin pon toplarının bir grup oluşturduklarında davranışlarının tahmin edilemezliğini, üzerlerine uygulanan kuvvete başkaldırarak tamamen kendi iradeleri varmışçasına hareket edebildiğini gösteriyor. Bu eser, topluluk oluşa, toplumsallaşmaya dair oldukça esprili ve zeki göndermeler içeriyor.05&06.10.2010 | Begüm Erciyas – Ballroom | MSGSÜ Bomonti Kampüsü Şebnem Selışık Sahnesi | 20:30
Ben, Öteki, ve Öteki-ben
İçimdeki Yabancı
Bir çok sanatsal yaklaşımı bir araya getirme ve bunları oldukça ilginç ve kışkırtıcı performanslar olarak sunma yeteneğiyle şimdiden ses getiren Belçikalı genç sanatçı Sarah Vanhee, Me and My Stranger adlı yapıtında “yabancı” mefhumuyla ilgili güncel siyasete ve bunun tarihsel arka planına dair derin bir duyarlılıkla, sokak anketleriyle felsefi düşünceyi bir araya getiren, biyolojiden sanata devinen bir eser ortaya koyuyor. 26&27.10.2010 | Sarah Vanhee – Me and My Stranger | garajistanbul | 20:30
Kitt Johnson
Danimarka’nın en önemli dançı ve koreograflarından Kitt Johnson, büyüleyici solo performansı Rankefod’da güzellik, çirkinlik, kadınlık ve erkeklik mefhumlarının ötesine geçerek varlıklar arasında hiyerarşi gütmeyen bir oluş sergiliyor. 07.10.2010 | Kitt Johnson – Rankefod | garajistanbul | 20:30
Maskülen-Feminen
Çığıran Kadınlar
Nicole Beutler’ın VSCD (Hollanda Tiyatrolar ve Sahne Sanatları Birliği) Tiyatro Ödülü’ne aday gösterilen 1:songs adlı eseri, tiyatro tarihinin önemli kadınlarının varoluşsal çığlıklarını seslendiriyor. Dans, konser ve müzikal janrları arasında gezinen eserin solisti Sanja Mitrović, buradaki performansıyla oyunculuk dalında ayrı bir ödüle aday gösterildi.18&19.10.2010 | Nicole Beutler – 1:Songs | garajistanbul | 20:30
Mutlu olabilecek miyiz?
Hollanda’nın BNG Genç Tiyatro Ödülü’ne aday gösterilen Will You Ever Be Happy Again?’de yönetmen/dansçı/koreograf Sanja Mitrović, İkinci Dünya Savaşı sonrası Almanyasına ve Yugoslayva’nın çözülüşüne dair kişisel ve kolektif hafızayla örülü anlatılardan oluşan, iyilik, kötülük, suçlu ve kurban kavramlarının belirsizleştiği bir eser sunuyor. Biri Alman diğeri Sırp iki oyuncu birbirlerinin hikayelerine ayna tutarken kimlik sorunsalına değiniyorlar ve kendini başkasının gözünden görebilme dürtüsünü canlandırıyorlar.20.10.2010 | Sanja Mitrović – Will You Ever Be Happy Again? | garajistanbul | 20:30
Eski Dost Düşman Olmaz
iDANS izleyicisinin geçtiğimiz yılın programından Still Difficult Duet (Hâlâ Zor bir Düet) adlı performanslarıyla hatırlayacağı ikili Pieter Ampe ve Guillherme Garrido, Still Standing You (Hâlâ Sana Tahammül Ediyorum) ile karmaşık ve kaleydoskopik bir arkadaşlık ve erkeklik anlayışını ortaya koymaya devam ediyorlar. Tamamen kendilerine özgü bir dans dağarcığıyla birbirleri için ne anlama geldiklerini araştırıyorlar.26&27.10.2010 | Pieter Ampe & Guillherme Garrido – Still Standing You | MSGSÜ Bomonti Kampüsü Şebnem Selışık Sahnesi | 20:30
Kültürlerarası Diyaloglar, Göçler ve Dönüşümler
Çağdaş Dansın Efsanevi İsminden “Bahar Ayini”
Koreograf, filarmoni orkestrası şefinin yerini alırsa, hatta izleyici bir anda orkestraya dönüşürse ne olur? Günümüzün en önemli koreograflarından Xavier Le Roy, Simon Rattle’ın yönettiği Berlin Filarmoni Orkestrası’nın prova kayıtlarını inceleyerek daha önce hiç tanımadığı bir dünyaya ve hareket evrenine dalıyor. Müziği hareket ve jestler mi yönlendiriyor yoksa hareketleri de müzisyenleri üreten müziğin ta kendisi mi? 15&16.10.2010 | Xavier Le Roy – Le Sacre du Printemps | MSGSÜ Bomonti Kampüsü Şebnem Selışık Sahnesi | 20:30
Jérôme Bel – Pichet Klunchun and Myself
Farklı kültürlerden ve farklı dans geleneklerinden gelen iki yaşayan efsane birbirlerini sorguya çekerek, kâh alaya alıp kâh egzotize ederek, farklı danslarını ve hareket formlarını tanıtıyorlar. Bu kadar farklı iki dans aslında aynı hayat, aşk ve ölümle başa çıkma çabasını mı anlatıyor?24&25.10.2010 | Jérôme Bel – Pichet Klunchun and Myself | garajistanbul | 20:30
Eleştirel Oryantalizm
Dünyaca ünlü P.A.R.T.S okulunun geçen yıl verdiği mezunlardan olan Ekvadorlu dansçı ve koreograf Fabian Barba, 20.yüzyıl başlarındaki çalışmalarıyla modern dansın öncülerinden sayılan Alman dansçı Mary Wigman’ın dışavurumcu danslarını yeniden yaratıyor. 18&19.10.2010 | Fabian Barba – A Mary Wigman Dance Evening | MSGSÜ Bomonti Kampüsü Şebnem Selışık Sahnesi | 20:30
Ritmin Yolculuğu
Afrikalıların Yeni Dünya’daki blues, kölelik ve spiritüel deneyimlerinden yola çıkarak “Post-Afrikanı/Neo-HooDoo” adını verdiği bir hareket dili geliştiren Brooklynli koreograf Reggie Wilson Reggie Wilson, Introduction adlı solo performansında oto-biyografik bir hikâyeden yola çıkarak siyahi müziğin kökenlerini ve evrimini salt nefesin ritmi eşliğinde sunuyor 11&12.10.2010 | Reggie Wilson – Introduction | MSGSÜ Bomonti Kampüsü Şebnem Selışık Sahnesi | 20:30
B-boys
Çağdaş dansın soyutlama anlayışıyla bir break dans tarzı olan “b-boying”i birleştiren Sırp koreograf Dalija Acin, erkeklik, ustalık ve baştan çıkarıcılık gibi konuları araştırıyor. Acin, 2008 yılında Jardin d’Europe Dans Ödülü’nü almıştı.09&10.10.2010 | Dalija Acin – Oh No! | MSGSÜ Bomonti Kampüsü Şebnem Selışık Sahnesi | 20:30
Kimin Kültürü?
Ballet Russes’un efsanevi dansçısı ve koreografı Vaslav Nijinsky, Paris Operası’nda Siyam Dansı’nı oynamıştı. Bundan tam 100 yıl sonra, ünlü Tay dansçı Pichet Klunchun, bu çoktan unutulmuş dansı yeniden canlandırıyor. Nijinsky’nin neden birtakım egzotik jestleri kullandığını değil, nasıl kullandığını, bunları nasıl kendine mal ettiğini araştırıyor. 22&23.10.2010 | Pichet Klunchun – Nijinsky Siam |
