Öte yandan İstanbul’da faaliyet gösteren bir kültür-sanat topluluğu olan Boğaziçi Gösteri Sanatları Topluluğu (BGST) “Kültür Başkenti” projesinden bağımsız bir biçimde yürüttüğü alternatif 2010 projesinin sonuçlarını içeren dosyayı kamuoyuna duyurdu. “İstanbul Semt/Sanat Atölyeleri, 2010” başlıklı çalışmalarının içeriğini sunan dosyaya BGST web sitesinden ulaşmak mümkün: Dosya: İstanbul Semt/Sanat Atölyeleri, 2010
Dosyada, gerçekleştirilen atölyelerin, kültür/sanat faaliyetleriyle buluşma olanakları zayıf olan yoksul/ötekileştirilmiş/göçe maruz bırakılmış/vb. bölgelerdeki insanların kendilerini sanatsal araçlarla ifade edebilmelerine olanak sağlayacak kanalların açılması motivasyonuyla yürütüldüğü söyleniyor.
“Bu bağlamda insanların -özellikle de çocuklar, gençler ve kadınların- kendi hayatlarında yaşadıkları sorunları sanatsal araçlarla ifade edebilmelerine olanak sağlayacak, onların, hayatlarına dair daha farklı bir bakış geliştirmelerinin önünü açabilecek, “dünyanın değiştirilebilir bir yer olduğu” fikrini işleyecek bir sürecin yaşanması öngörülüyordu. Ayrıca bu süreç BGST’nin sanatsal ürün oluşturmada kullandığı yöntemlerin ve perspektifin toplumun farklı kesimleriyle paylaşılmasını olanaklı kılacaktı. BGST’nin kendi sanatsal pratiğinde de kullandığı, kendi hayatından, kendi öykülerinden yola çıkarak bir sanat ürünü üretmenin yöntemleri bu kesimlere pratik içinde öğretilecekti.”
Dosyanın içeriği ise atölyelerle ilgili söyleşiler ve atölye günlüklerinden oluşuyor.
Dört ayrı bölgede faaliyet yürütülen çalışmalarda atölye başlıkları şunlardan oluşuyor:
· Karagümrük Atölyesi: Sulukule Gönüllüleri Derneği’nden (SGD) üyelerinin de desteğini alarak mahalledeki Akşemsettin İlkokulu’nda okuyan kentsel dönüşüm adı verilen yerinden edilme operasyonunun mağduru olmuş Roman çocuklarla gerçekleştirilmiş.
Müzik ve dans ağırlıklı yürüyen çalışmalar sonucunda Roman çocuklarıyla bir buluşma yaşanmış. Çalışmaların sonunda varılan nokta bir sergilemeye dönüştürülmüş ve bu gösteri çocukların okulundaki diğer öğrenciler, öğretmenler ve velileri tarafından izlenmiş. Dosyada çalışma sürecinin ilginç deneyimlerle birlikte anlatıldığı “Yerinde Sanat” Deneyimine Dair Bir Sohbet başlıklı yuvarlak masa toplantısının notları özellikle dikkat çekiyor.
· Gülsuyu ve Gülensu Mahallelerinde yaşayan kadınlarla yapılan atölyede ise kadın ağzı türküler derlenmiş ve birlikte seslendirilmiş. Kadınların gündelik yaşamları ve mahalle ile kurdukları ilişkiler üzerine söyleşiler yapılmış.
· Göç mağduru çocukların topluma kazandırılması amacıyla eğitim çalışması veren Başak Kültür ve Sanat Vakfı’nda ise “dans, müzik ve tiyatro disiplinlerinin bir arada bulunabileceği bir sahne nasıl hazırlanabilir?” sorusu üzerinden çocuklarla bir atölye çalışması gerçekleştirilmiş.
· Tekstil sektöründe çalışan, çoğunluğu Kürt olan gençlerle yürütülen çalışmalarda ise tekstil sektörünün koşullarını tanımak için işveren ve çalışanlarla görüşmeler yapılmış.
Dosyada yer alan sunuş yazısında atölyelerin finansmanının atölye yürütücüleri ve BGST tarafından karşılandığı ve herhangi bir fon ya da sponsorluk alınmadığı belirtiliyor. Fonun ilkesel olarak reddedilmediği ancak çalışmaları her hangi bir fona endeksleyerek atölyelerin akıbetini fona bağlı hale getirmediklerini de not düşüyorlar. Sonuç olarak tüm atölyeler BGST’nin kendi olanaklarıyla gerçekleştirilmiş.
Ayrıca dosyanın sunuş yazısında BGST’nin bu projesinin dünyanın çeşitli bölgelerinde pek çok sanatçı ve aktivistin çalışmalarıyla benzerlik taşıdığı da belirtiliyor:
“Son yirmi yıldır dünyada pek çok aktivist ve sanatçı hapishanelerde, varoş okullarında, savaştan etkilenmiş mülteci bölgelerinde, vb. mağdur edilmiş cemaatlerle/topluluklarla sanatsal çalışmalar yürütüyorlar. Tiyatro alanındaki bu türden çalışmalara “Toplumsal Tiyatro” adı veriliyor…”
Bu konu hakkındaki kapsamlı bir dosya Mimesis’in Ocak 2011’de yayınlanacak 18. sayısında da yer alacak.
Dosyanın tümüne buradan ulaşılabilir: Dosya: İstanbul Semt/Sanat Atölyeleri, 2010
