Klasiklere Kukla Yorumu

Pinterest LinkedIn Tumblr +

(Elif Türkölmez’in Ahşap Çerçeve Kukla Tiyatrosu’ndan Çağrı Yılmaz ile 14 Haziran 2011 tarihli Radikal’de yaptığı söyleşiyi yayınlıyoruz.)
Ahşap Çerçeve Kukla Tiyatrosu, 10 yıldır dikiyor, boyuyor, oynatıyor. Klasikleri başka bir biçimle, yeniden anlatan ekibin atölyesinde tasarımcı Çağrı Yılmaz’la ‘ipin sırrı’nı konuştuk…

Nasıl başladınız kukla tiyatrosuna?
ODTÜ’de felsefe okurken ODTÜ Oyuncularıyla sahneye çıkmaya başlamıştım. Sonra kuklanın, tiyatroya dair başka bir anlatım biçimi olduğunu gördüm. İlk olarak Haluk Yüce’nin Tiyatro Tempo’daki çalışmalarını izledim. Kukla tiyatrosunun ne olduğunu orada anlamaya çalıştım. Daha sonra Prag’da bir okulla yazıştım ve kukla tiyatrosu üzerine eğitim almaya gittim. Okulda hem kukla yapımı hem de kukla oynatımı konusunda eğitim aldım.
Peki neden özellikle ‘kukla’?
Galiba insanlarla çalışmayı pek sevmiyorum. Ayrıca kukla tiyatrosunda diyalog daha az, fazla konuşmak gerekmiyor. Bunlar etkili oldu.
‘Kukla tiyatrosu çocuklar içindir’ gibi bir genelleme var ama sizin oyunlarınız yetişkinler için, değil mi?
Çocuklar için de oluyor ama genellikle yetişkinler için oynuyoruz. Ara sıra çocuk oyunları sahneliyoruz. Aslında kuklanın tarihine bakarsak ilk çıkışının da yetişkinlere yönelik olduğunu görürüz. Bir de kuklanın tiyatrodan ziyade sinemayla paralel ilerleyen bir tarihi var. Ayrıca ilginç bir biçimde Müslüman ülkelerde de popüler. Endonezya’da mesela 12 saat süren yetişkin kukla tiyatroları var. İnsanlar akşam gelip sabah çıkıyor tiyatrodan. Arada, çay kahve servisi oluyor.
Kukla Doğu’ya özgü bir biçim. Çingenelerle Avrupa’ya taşınıyor. Ortaçağ’da Kilise kukla tiyatrosunu yasaklıyor. Sonra tekrar popüler olması da Kilise’nin işi ama. Dini ayinlerde kullanılmak üzere tekrar ortaya çıkıyor.
Kukla şimdi özellikle Amerika’da endüstrileşmiş durumda…
Evet, özellikle Muppet Show gibi büyük prodüksiyonlara bakarsak, kukla ciddi bir pazar. Kostüm tasarımcısı, oynatıcı, seslendirici… Hepsi profesyonel. Ayrıca sahne mekanizmaları pahalı malzemeler. Amerika’da sadece Kurbağa Kermit’in kostüm kumaşını üreten firma var.

Kukla pahalı bir şey mi?

Malzeme çok pahalı değil ama emek isteyen bir iş.
Ortalama ne kadar sürede bitiyor?
50 cm.’lik ipli, tahta kukla günde sekiz saatten bir haftada tamamlanıyor.
Kuklalarınızla duygusal bir bağ kuruyor musunuz?
Zaman zaman. Eğer kendim için yapıyorsam kuruyorum, çünkü bittikten sonra neredeyse canlı bir şeye dönüşüyor. Sipariş edilenlerle kurmamaya çalışıyorum, nasıl olsa ayrılacağız.
Bir de atölye düzenliyorsunuz…
Evet, ipli, sopalı kukla, el kuklası ve stop motion kuklaları için atölye çalışmalarımız var. Haftada bir gün iki saat ders oluyor. Atölyeler bir aydan başlayıp beş aya kadar sürebiliyor. Yazın yoğunlaştırılmış programımız var. Günde beş saatten bir hafta sürüyor. Yaz atölyesinde en yakın tarihler şu an 4-10 Temmuz ve 11-15 Temmuz.
İlginç isteklerle gelen oluyor mu?
Evet, mesela “Kocamın kuklasını yaptırmak istiyorum” diye gelenler oluyor. Bunun iyi bir fikir olmadığını ve zaten böyle şeyler yapmadığımızı anlatmaya çalışıyorum. ‘Benzer kukla’ yaptırmak isteyen çok oluyor. Ya da çocuğa kukla ödevi verilmiş. Veliler arayıp sipariş vermeye çalışıyor. Oysa biz kukla satmıyoruz.
Hamlet 25 Haziran’da Ankara’da
Ahşap Çerçeve Kukla Tiyatrosu Çağrı Yılmaz ve Emre Tandoğan’ın projesi. Çağrı Yılmaz ve Emre Tandoğan Ahşap Çerçeve Kukla Atölyesi’nin dışında Devlet Tiyatrolarında ve televizyonlarda kukla tasarımı ve oynatımı, üniversitelerde seminer ve atölye çalışmaları, özel organizasyonlarda çeşitli performanslar da gerçekleştiriyor. Geçen yıl Talimhane’de Notre Dame’ın Kamburu, Rome&Juliet, Hamlet gibi klasikleri sahneleyen ekip, Notre Dame’ın Kamburu’nu bir kez de Kırım Kilisesi’nin büyülü atmosferinde sunmuştu. Bu yılki oyunları www.ahsapcerceve.com’dan takip edebilirsiniz. Bu arada Hamlet 25 Haziran’da Ankara Eski Yeni’de sahnelenecek. William Shakespeare’in ölümsüz eserini uyarlayan Ahşap Çerçeve Kukla Tiyatrosu, ipli kuklalardan gölge oyununa pek çok farklı tekniği kullanarak Damimarka Prensi Hamlet’in hikâyesini sahneye taşıyacak.

Elif Türkölmez

Radikal

Paylaş.

Yorumlar kapatıldı.