Pina Bausch ve Cafe Müller

Pinterest LinkedIn Tumblr +

Mimesis Haber / 8 Mayıs Salı günü İTÜ Taşkışla Kampüsü’nde Pina Bausch ve Cafe Müller gösterisi üzerine bir etkinlik gerçekleşti. Mimesis Dramaturji Toplantıları başlığı altında, Alternatif Tiyatrolar Buluşması 2012 kapsamında yer alan etkinlikte Cafe Müller gösterisinin kaydı izlendikten sonra klinik psikolog Oktay Şılar, mimar ve tasarımcı Kerem Özel ve akademisyen-koreograf Zeynep Günsür genel olarak Pina Bausch’un tüm eserlerinin, özelde ise Cafe Müller’in nasıl analiz edilebileceğine dair belli noktaları ele aldılar. Etkinliğin moderatörlüğünü Mimesis Tiyatro/Çeviri-Araştırma Dergisi yayın kurulu üyesi ve Mimesis Sahne Sanatları Portali yazarlar editörü Fırat Güllü yaptı.

Cafe Müller’in performans, izleyiciler ve yorumcular olarak 3 farklı bileşen üzerinden değerlendirilebileceğini belirterek söze başlayan Oktay Şılar, eserin psikolojik açıdan izleyicinin ruhsal gerçekliğini etkilediğini belirtti. Şılar, ebeveynlerin bebeklere yasayı, toplumsal olanı ideolojiyle aktarması gibi, sanatın da kendisini alımlayana aktarımının politik olduğunu, Cafe Müller’in politik faaliyetinin kadın imgesinin kusurlarını göstermek olduğunu ve eserin kadın tanımına getirilmiş ideolojik politik bir eleştiri olarak yorumlanabileceğini anlattı. Temsilin politik boyuta sahip olmasının, dünyayı değiştirme arzusuna tekabül ettiğini belirterek gösterideki karakterleri yasa, düzenleyici, arzu ve varoluş kaygısı olarak tanımladı.

Mimar Kerem Özel ise, Pina Bausch’un en çok etkilendiği tiyatrocu olan Bertolt Brecht’in gestus tanımı üzerinden Bausch eserlerindeki sahne tasarımını inceleyeceğini belirterek Cafe Müller’in hem tipik bir Pina Bauch eseri olduğunu hem de oluşturulma şekli, sahne üzerindeki dansçı sayısı, süresi gibi bazı özellikleriyle kendine has bir yeri olduğunu ifade etti. Bu farklılıkları araştırınca bu gösterinin “Cafe Müller” üst başlığında toplanmış, 4 farklı koreografa ait 4 ayrı performanstan oluştuğu bilgisiyle karşılaştığını belirtti. Diğer 3 performansın sadece bir gece gösterildiğini, Bausch’un koreografisinin Cafe Müller adı altında sergilenmeye devam ettiğini ekledi. Cafe Müller’de sahnede yer alan 6 karakterin genelde bilinç-bilinçdışı; iç uzam-dış dünya vb. ikilikler üzerinden yorumlandığını belirten Özel, aslında sahne üzerinde 6 değil 4 dansçı olduğunu ifade etti. Sandalyeleri dansçılar için sürekli hareket ettiren 5. kişinin sahne tasarımcısının kendisi olduğunu ve Bausch’un gösterilerinde tasarımcıyı sahnede bir yabancılaştırma efekti olarak kullandığını belirtti. Pina Bausch’un canlandırdığı 6. kişinin ise koreografın kendisi olarak sahnede yer aldığını anlattı. Bausch’un sahne tasarımını durağan değil sürekli değişen ve farklı şekillerde işlevlenen bir araç olarak kurguladığını ifade eden konuşmacı, çeşitli Bausch gösterilerinden örnekler verdi.

Pina Bausch’un Alman dışavurumcu dans tiyatrosu geleneğinin içinden, 2. Dünya Savaşı sonrası Almanyasında yetişmiş bir dansçı olarak yaşadığı dönemden etkilendiğini belirterek konuşmasına başlayan Zeynep Günsür, bu koşulların Bausch’un eserlerindeki estetik, görsellik, içerik, beden kullanımı ve hareket gibi pek çok kavrama etki ettiğini belirtti. Cafe Müller’i her izlemede başka ayrıntılar fark ettiğini ifade eden Günsür, Pina Bausch’un anne-babası bir kafe işlettiği için çocukluğunun kafede geçtiğini, Cafe Müller gösterisinde Bausch’un çocuk hafızasından büyüklerin karanlık ve sert dünyasına nasıl baktığını gördüğünü açıkladı.  Kendisi öyle düşünmese de 80’lerden sonra Pina Bausch’un yumuşadığı, daha popüler ürünler ortaya koyduğu yönünde eleştiriler aldığını belirten Günsür, koreografın ilk döneminde Orta Avrupa’nın “acı bedeni”ni daha sert bir şekilde sahneye koyduğunu ifade etti. Bausch’un sahnede kadın-erkek ilişkilerini ve temsillerini gösterdiğini ve bir çözüm önermediği için de bazı yorumcular tarafından antifeminist olmakla eleştirildiğini belirten Günsür bu görüşlere katılmadığını ifade etti.

Bausch gibi önemli bir koreografın eserlerine dair temel bilgiler içeren ve performansların dramaturjik açıdan nasıl analiz edilebileceğine dair noktalar sunan etkinlik izleyicilerin sorularının ardından sona erdi.

Sezin Gündoğan / Mimesis Haber

Paylaş.

Yorumlar kapatıldı.