[Doğan Hızlan’ın 28 Haziran günü Hürriyet’te yer alan köşe yazısına aşağıda yer veriyoruz.]
MİMESİS* dergisi yeni sayısında Güngör Dilmen Anısına başlığı altında, aramızdan ayrılan önemli, iyi tiyatro yazarlarından Güngör Dilmen için bir dosya hazırlamış.
Edebiyatçılar için anma dosyaları hazırlanır ama tiyatro yazarları için yapılan böyle dosyalara seyrek rastlıyoruz. Tiyatro dünyasından konuştuğum dostlarım, tiyatro yazarlarının eskiye oranla azaldığını söylüyorlar.
Güngör Dilmen Anısına hazırlanan bölüm şu yazarlardan oluşuyor: Sezin Gündoğan, Kemal Kocatürk, Murat Tuncay, Bahar Akpınar, Burç İdem Dinçel, Ayşegül Yüksel, Hülya Nutku. Bir de Güngör Dilmen’in Kendimle Konuşmalar’ı yer alıyor.
Kimi yazılardan bazı bölümleri aldım yazıma, Güngör Dilmen’i tanıyabilmeniz için…
* * *
GÜNGÖR DİLMEN’in Ardından-Sezgin Gündoğan: “Güngör Dilmen ardında yalnızca dünyanın çeşitli yerlerinde, çeşitli dillerde sergilenen onlarca oyun, çeviriler, sahnelenmiş eserler bırakmadı. Oyunlarında, tiyatro metinlerinin edebi değerini göz ardı etmeksizin, bu metinlerin sahneleneceğini de hesaba katarak bir dil, bir dünya kurdu.”
Bir Ölümsüze Methiye Düzmek Bir Ölümlünün İşi Olamaz-Kemal
Kocatürk: “O ki hep zamanın önünde koşmuş, bana ve benim gibi nicesine yazmanın tadını aşılamış, sözün peşinde koşmayı öğretmiş, oyunları binlerce tiyatroseverin gönüllerine birer pençe gibi yapışmış bir büyük usta.”
Midas Üçlemesi’nde Güngör Dilmen’in Dili-Murat Tuncay: “Güngör Dilmen’in Midas Üçlemesi’ne baktığımızda o güne kadar tiyatromuzda eşi görülmemiş, yüksek düzeyde bir şiirselliği içeren, çok başarılı bir özgün oyun dili uygulamasıyla karşı karşıya olduğumuzu görürüz. Efsane ya da tarihe dayanarak çağının eleştirisini yapmak 1960 kuşağı yazarlarının genel ilkelerinden biridir.”
Güngör Dilmen Anısına Bir İnceleme: Küp Hamit-Bahar Akpınar: “Bütün mitoslarda dram vardır diyen Güngör Dilmen oyunlarında mitolojik öğelere, ritmik bir dile ve güçlü görselliklere sıkça rastlanır. İnsan yaşamının amorf bir yapısı olduğunu söyleyen Dilmen, oyunlarıyla insanın bu şekilsiz yaşamına bir bütünlük vermek amacında olduğunu belirtir. Bu amacın bir örneğini yazarın Küp Hamit adlı kısa oyununda görürüz.”
Mitoloji Yoluyla İnsanlık Arayışı-Burç İdem Dinçel: “Çağdaş Türkiye Tiyatrosu’nda tragedya kavramı göz önünde bulundurulduğunda, Güngör Dilmen’in oyunları bu tiyatro türünün temsili örnekleri olarak değerlendirilebilir. Dilmen’in kariyerine genel bir bakış oyunlarında uyandırdığı trajik hissiyat vasıtasıyla yazarın eserlerinin evrensel bir değer kazandığını göstermektedir.”
Güngör Dilmen’in Kişiliği ve Oyunları-Hülya Nutku: “Güngör Dilmen bireyin çevresi ve toplumla olan çatışmasını verirken özellikle bireyin kendi kendisiyle olan çatışmasını boyutlandırmadaki ustalığı ile de dikkat çeker. Oyunlarındaki dış aksiyon kadar iç aksiyonu da yoğunlaştırabilmiş bir yazardır. Dışta teatral yapıyı sınırsız olanaklarla zenginleştirirken içte de duygu ve akıl çatışmasının getirdiği gerilimle sağlam bir dramatik kurguyu yakalayabilmiştir.”
* * *
DERGİDE okuyacağınız diğer yazılar şöyle: Aristophanes ve Kadınlar Meclisi, 18. İstanbul Tiyatro Festivali’nin Ardından.
