[Selda Güneysu’nun “Jeanne D’arc’ın Öteki Ölümü” oyununun yönetmeni Ezgi Yantürk ile gerçekleştirdiği söyleşiyi okuyucularımızla paylaşıyoruz.] “Jeanne D’arc’ın Öteki Ölümü” adlı oyunda Tanrı “Bana bu şekilde inanıyorsanız, düşün yakamdan. Ben pişmanım insanı yarattığıma” diyor. Oyunun yönetmeni Ezgi Yantürk’e göre eser “insan ile Tanrı arasındaki ilişkiyi, ilişkisizliği ya da deforme edilmiş ilişki biçimini” sorguluyor.
Hiç ete kemiğe bürünmüş bir Tanrı olur mu? Bulgar yazar Stefan Tsanev’e göre, cahiliye döneminde insanlar puttan Tanrılar yaptıysa, ete kemiğe bürünen Tanrı da olur! Bu Tanrı da kendisini en iyi bir tiyatro sahnesinde gösterir. Üstelik bu Tanrı, daha şakacı ve zaafları var.
Türkçeye çevirisini Hüseyin Mevsim’in yaptığı, dekor ve kostüm tasarımı Akın Tezer Tunalı’ya, ışık sorumluluğu Cafer Yiğiter’e, müziği ise Fatih Veli Ölmez’e ait.
– Sahnedeki Tanrı izleyiciye ne söylüyor?
Ne söylemiyor ki… Genel olarak zannedilen Tanrı algısının aslında hiç de göründüğü gibi olmadığını birebir kendi anlatıyor Tanrı. Özellikle “dindarlık” üzerinden çok ilginç çıkarımları var. Dindar görünmelerin üzerinden yaratılan birtakım çıkar ilişkileri, din adamları gibi… Bunu diğer karakterlere söyletmiyor, tartışmıyor. Bizzat kendisi söylüyor, özeleştirisini yapıyor. Yani “Bana bu şekilde inanıyorsanız, düşün yakamdan. Ben pişmanım insanı yarattığıma” diyor.
– Dekordaki Hz. İsa imgesinin özel bir anlamı var mı?
Ben bu imgeyi sahnede daha büyük kullanmakla insanla Tanrı arasındaki ilişkiyi, ilişkisizliği ya da deforme edilmiş ilişki biçimini sorgulamak istedim. Oyunda milliyetçilik gibi konular da var. Bireyin iradesini de masaya yatırıyor metin. Bu nedenle birtakım imgeleri öne çıkarmak gibi bir tercihte bulundum.
‘Birey olabilme gücünü anlatıyor…’
– Jeanne D’arc çok tartışılan bir tarihi karakter. Kimisine göre azize, kimisine göre de şizofren. 13 yaşında kaldığı çiftlik evinde Tanrı ile konuştuğunu iddia ediyor. Metin bu karakteri hangi izlek üzerinden takip ediyor?
Bulgar yazarın buradaki Jeanne D’arc’a çok farklı bir bakış biçimi var. Ne milliyetçilik ne de dindarlık üzerinden bir Jeanne D’arc sunuyor bize. Oyunda bize sunulan karakter bir tiyatro oyuncusu. Son derece şen şakrak bir kadın. Hatta tiyatro kulisinde zina yaparken yakalanıp içeri atılmış bir kadın… Tüm vasıflardan soyut bir insan olarak karşımıza çıkıyor. Jeanne D’arc burada, hepimizin giyinebileceği fikirleri sunuyor bize. Kahraman dindarlığın ve milliyetçiliğin gücü altında insan olabilme gücünü anlatıyor.
– Oyun daha önce Türkiye’de sahnelendi mi?
İki özel tiyatro tarafından sahnelenmişti. Ancak Ankara’da ilk kez sahneye taşınıyor. Komşumuz olan Bulgaristan gibi Balkan ülkelerinden böyle ciddi yazarların ve oyunların çıkması çok önemli. Türkiye’de ne yazık ki fazla yankı bulmuyor.
Söyleşinin tamamı için T24
