Gezi Parkı’nı kapatmamak için haziran ayında yaşananları konu alan “İstanbul şahit” isimli tiyatro oyunu, Moskova’nın “Teatr.doc” tiyatrosunda ilk defa sahnelenecek. “Teatr.doc” un yazarı ve senaristi Mihail Durnenkov, Rusya’nın Sesi’ne Rus tiyatrosunun açtığı sayfadan Taksim protestolarını konuştu:
“Oyunumuzun ilginç bir hikâyesi var. Biz oyunu sadece oynamıyoruz. Türk tiyatro yazarlarından özellikle böyle bir oyun yazmalarını istedik. Oyunun biz sipariş ettik. İstanbul’un Beyoğlu’nda mükemmel ve özellikleriyle eşsiz sayılabilecek GalataPerform tiyatrosu var. Uzun bir zamandır tiyatroyla ilişkilerimiz devam ediyor. Öğrencilerle İstanbul’a gittikçe oraya mutlaka uğruyor konukları oluyorum. Bir gün tiyatroda Gezi Parkı’nın kapatılmasına ilişkin protesto eylemlerini anlatacak bir oyunun sahneye koyulabileceği fikri doğdu. Olayları Rus seyircisine tiyatro diliyle aktarmak istedik.
Tiyatromuzun repertuarı pek geleneksel ve klasik sayılamaz. Stüdyo sahne konuları ve siyaset, bilimsel deneyler ve felsefe – bunları sahnede seyircinin önüne koyarak lezzetini tatmasını istiyoruz, teknik olanı hissetmesini, duyguları ise yerlerine yerleştirmesini istiyoruz. Tiyatromuz, 12 yıldan beri yeni tiyatro olgusu ve belgesel tiyatro anlayışının geliştiği bir çalışma sahasına dönüştü. Taksim’de yaşanan haziran olayları tüm dünyayı tedirgin etti. Tüm dünya ülkeleri televizyon, radyo, gazeteler ve internet aracılığıyla Gezi’de yaşanan gelişmeleri bire bir takip etti. Olaylar konusunda söylenecek söz kalmamış gibiydi. Belki de zaman her gelişmeyi yerli yerine koyacak ve sürecin yorumlanmasına bir anlam katacaktı. Biz olaya farklı bir açıdan bakmayı denedik- tarih ve siyaset çerçevesinde özel hayat hikâyeleri ilgimizi çekti. Size konuyu aktarmak istemiyorum aslında, sadece bazı ipuçları vereceğm- eylemciler bir köpeği tedavi etmeye çalışıyor, vatandaşlar eylemcilere evlerini açıyor, bedava kahve, yemek dağıtılıyordu, ücretsiz Wi-Fi sağlanıyordu – işte bunu anlatıyoruz. Ortaya kuru gerçekleri atmıyor, insani duyguları; acıyı, sevinci, tartışmaları, hüznü, devletle ilişkilerde yaşanan kırılmalarda tek yürek olmayı anlatıyoruz. Siyaseti siyasetçilere bırakalım Biz dikkatleri sanat ve insani ilişkilere çevirelim.
Projemizde, Gezi’de tam olarak neler yaşandığını anlamak, olaylara görgü tanıklarının gözleriyle bakmak ve onların ağzından anlatmak isteği fikrinden yola çıkıldı. Olayı, bir de tiyatro sahnesinden yansıtmak çok ilginç göründü. En güzel hadise ise Türk meslektaşlarımızın öneriyi beğenip cevap vermeleri oldu. Böylece biz ve Rus tiyatrosu, Türklerin kendileri hakkında bir oyun yazmalarına vesile olduk. İşte şimdi Puşkin Meydanı’ndaki tiyatromuzda dünya çapında bir tiyatro prömiyeri yapılacak. Her şey iyi gider ve ilk gösterim başarılı olursa oyunu düzenli repertuarımıza katmayı planlıyoruz.
“İstanbul şahit” oyunu, gelişmeleri görgü tanıkların gözüyle anlatan dört hikâyeden oluşuyor. Tiyatro oyunu ile belge arasında bir kesişimde bulunan projemiz, Gezi Parkı olaylarına farklı küçük grupların bakış açılarını da yansıtarak seçim özgürlüğünü bir sanat objesi olarak başköşeye koyuyor. Oyunun dört senaristi; Şenay Tanrıvermiş, Öznur Şahin, Sami Özbudak ve Burak Safa Çalış – dört kahraman olarak başlarına gelenleri birinci elden anlatıyor. Oyunu sahneleyecek artistler Rus, konuşmalar da tabii ki Rusça olacak. Oyun metnini bizim için, hem Rusça hem Türkçe bilen, Peterburg Sanat Akademisinde öğrenim gördükleri için sanat konusunda da bilgi sahibi olan ve de mayıs-haziran aylarında Taksim’de bulunmuş olayları kendi gözleriyle izlemiş olan Mariya Merzlyakova ve Ömer Aygül çevirdi.
Medyanın veremediği olguları tiyatronun verebildiğinden çok mutluyum. Örneğin bana göre, sadece bir olayda görgü tanığı olmak, bizzat yaşanmışlıklar başkasının derdini anlayıp duygularını paylaşmayı beraberinde getirebiliyor. Tiyatro burada olayların kültürel katmanının odaklandığı bir prizma görevi yapıyor. Nesne tek – İstanbul eylemleri, ancak biz olayları farklı farklı açılardan ve yaklaşımlardan gösterme imkânı buluyoruz. Olaylara not vermiyoruz, olayları mahkeme önüne çıkarmıyoruz. Biz sadece gerçek olayları, eylemcilerin duygularını ve görgü tanıklarının fikirlerini seyircinin muhakemesine sunuyoruz. Hangi sonuçlara varılır? Bunu seyircinin vicdanına bırakıyoruz. Biz aslında, ardından sadece hoş bir tat bırakmayacak, her gönle dokunarak her kafayı kendisi için önemli olanın üzerinde biraz olsun düşündürecek kaliteli ve konu zenginliği itibariyle büyük ölçekli bir oyun sergilemek istedik.”
