Dungeons & Dragons Bir Yazar Neslini Etkiledi

Pinterest LinkedIn Tumblr +

Mimesis  Çeviri/ Edebi Bir Kılavuz Olarak Bir Oyun

Yazar Junot Díaz New Jersey’de büyüyen göçmen bir çocukken dışlanmış hissettiğini söylüyor. Fakat bu hissiyat, 1981 yılında altıncı sınıfta iken bir şekilde kaybolmuş. Mısır, İrlanda, Küba ve Dominik Cumhuriyeti gibi- uzak diyarlardaki kadim dostlarını keşfeden kendisinin ve arkadaşlarının “tamamen radikal bir kavram olan rol yapma” tarafından Dungeons & Dragons [Zindanlar ve Ejderhalar]adı altında “tamamen içine çekildiğini” söylüyor.

New York Times, 13 Temmuz 2014, Çeviri: Elif Karaman

DUNGEONSjp-master675

Oyun yazarı David Lindsay-Abaire, 40 yaşına basan Dungeons & Dragons [Zindanlar ve Ejderhalar] oyunundan ilhan alan pek çok yazardan biri. Angel Franco / The New York Times

Yazar Junot Díaz New Jersey’de büyüyen göçmen bir çocukken dışlanmış hissettiğini söylüyor. Fakat bu hissiyat, 1981 yılında altıncı sınıfta iken bir şekilde kaybolmuş. Mısır, İrlanda, Küba ve Dominik Cumhuriyeti gibi- uzak diyarlardaki kadim dostlarını keşfeden kendisinin ve arkadaşlarının “tamamen radikal bir kavram olan rol yapma” tarafından Dungeons & Dragons [Zindanlar ve Ejderhalar]adı altında “tamamen içine çekildiğini” söylüyor.

D&D oynayan ve kahramanlık macerası hikayeleriyle meşgul olan 45 yaşındaki Díaz bir e-posta söyleşisinde, “biz refah çocukları olarak seyahat edebilirdik,” diyor, “macera yaşayabilir, başarabilir, güçlü olabilir, kazanabilir, kaybedebilir ve daha büyük gerçek dünyada imkansız olan yollarda gidebilirdik.”

“Bizim gibi hevesliler için, D&D çarpıcı yeni bir ufuk açtı.” diye ekliyor. Oyun “bir çeşit hikayecilik çıraklığı” olarak işlev görüyor.

Ticari olarak ulaşılabilir ilk rol-yapma oyunu olan, şu an çokça oynanan ve çokça taklit edilen D&D 40 yaşına bastı. D&D’de oyuncular, bir video ekranından ziyade bir masanın etrafında toplanırlar. Oyuncular hep birlikte, zindanları, savaş orklarını, muzip cüceleri ve zihin okuyucuları keşfeden şakacı büyücüler ve bodur savaşçılar gibi cesur ve kurnaz ana karakterlerin hikayelerini anlatmak için el yapımı haritalar, minyatür heykeller gibi düşük teknolojili araçları kullanırlar. Zar torbaları ve büyük kural kitapları oyunun süre giden düzensiz biçimli hikayesinin sonucunu belirler.

 dd

Dungeons & Dragons bir raf dolusu yazarı etkiledi. Ethan Gilsdorf

Özellikle 1970 ve 80’lerde yetişmiş bazı yazarlar için bodrum katında harcanan zamanın acısı çıktı. D&D yaratıcı hayatlarının hızlı başlangıcına katkıda bulundu. Díaz’ın dediğine göre, “her türden yazar için bu, geliştirici anlatı medyası haline geldi.”

Eski oyuncu yazarlar birliğinde “tuhaf hikaye” yazarı China Miéville (Şehir ve Şehir [The City & the City]); Brent Hartinger (gey ve biseksüel gençlerle ilgili Coğrafya Kulübü [Geography Club] romanının yazarı); bilim kurgu ve genç yetişkin yazar Cory Doctorow; şair ve kurmaca yazarı Sherman Alexei; komedyen Stephen Colbert ve Buz ve Ateş Üzerine Bir Şarkı [A Song of Ice and Fire]ın yazarı (hala rol yapma oyunlarından keyif alan) George R. R. Martin de yer alıyor. Diğer etkilenenler Robin Williams, Matt Groening (Simpsonlar [The Simpsons]), Dan Harmon (“Community”) ve Chris Weitz (Amerikan Pastası [American Pie]) gibi televizyon ve film hikayecileri ve oyuncuları.

Yeniden oluşturulan Dungeons & Dragons Başlangıç Seti’nin temmuz ayında ve daha gelişmiş D&D kural kitaplarının yaz boyu piyasaya sunulmasıyla, yeni geçmiş ve gelecek söz ustaları kuşağı eğri büğrü yazılmış zindan haritası ve [Şeytanlar Arenasının Kraliçesi] Queen of the Demonweb Pits’in ardındaki gizemde ilham bulabilir.

Massachusetts Teknoloji Enstitüsünde yazma dersi veren Díaz, Pulitzer ödülünü kazanan Oscar Wao’nun Harika Kısa Hayatı [The Brief Wondurous Life of Oscar Wao] adlı ilk romanının “oyun yılları onuruna” yazıldığını söylüyor. Romanın baş karakteri Oscar “bir rol oynama oyunu fanatiği”. Oscar, Dominik’in J.R.R. Tolkien’i olmak için, “günde 10,15, 20 sayfa” fantezi ilhamlı hikayeler üretip durur.

Díaz asla bir fantezi yazarı olmasa da, edebi başarısını, kısmen de olsa, “derinde saklı ve fantastik öykülere yatırımı yapılmış ilk yıllara” atfediyor. D&D’den “hikaye anlatmakla, okuyucuya oynaması için yeterli alanı sağlamakla ilgili pek çok önemli esasları öğrendiğini” söylüyor.

Kendi grubunda sıklıkla, oyunun yazarımsı hakemi ve kader yazıcısı olan zindan ustası [Dungean Master]olduğunu da ekliyor.

Zindan ustası bir arka plan hikayesi ile inandırıcı bir dünya, oyuncuların karşılaşabileceği maceralar ve oyun örgüsündeki dönüşümler için seçenekler yaratmalıdır. Bu da en az bir tiyatro yönetmeni, bir araştırmacı ve bir psikologunki kadar çeşitli yetenekler gerektirir- yazarlığa dair tüm özellikler. (Díaz, çocukluğundaki oyun grubunun “daha ziyade zarla doğaçlama grubu olduğunu” belirtiyor.)

Appalachia’da Balad Romanları [Ballad Novels] serisini yazan 66 yaşındaki yazar Sharyn McCrumb da benzer bir şekilde etkilenmiş ve komedi romanı Ölü Güneşin Sürtükleri’nde [Bimbos of Death Sun] D&D bir cinayetin çözülmesinde yardımcı oluyor.

“Ben hep ama hep zindan ustası olmak istedim çünkü yaratıcılığın yattığı yer orası – mekanların, karakterlerin ve durumların tasarlandığı yer.” diyor McCrumb. “Eğer iyi yapılmışsa, bir oyun kendi içinde bir roman olabilir”

D&D hikayesini romanlardan ya da diğer yazınlardan farklı yapan şey doğaçlama ve esnek doğasıdır. Olay örgülerine grup olarak karar verilir. Bir D&D oyuncusu olarak, “diğer oyuncuları sizin hikaye versiyonunuzun ilginç ve sağlam olduğuna ikna etmek zorundasınız” diyor Ball State Üniversitesi’nde İngilizce bölümünde yardımcı doçent olan, Masaüstü Rol Yapma Oyunlarında Anlatının Yaratılması [The Creation of Narrative in Tabletop Role-Playing Games] adlı kitabı için D&D oyuncularını inceleyen Jennifer Grouling.

Eğer bir zindan ustası “ilginç olmayan bir olay örgüsü ile sıkıcı bir dünya” yaratırsa, diyor, oyuncular tamamen aksi bir yöne gidebilir; benzer bir şekilde, hakem de bir oyuncunun eylemini reddedebilir. “Bence D&D işbirliği içinde çalışma ve yazma becerilerini inşa etmeye katkıda bulunabilir.” diye ekliyor. (Díaz bunu D&D’nin “sosyal işbirlik öğesi” diye adlandırıyor.)

Grouling, insanların rol yapma oyunlarını sevmesinin öncelikli nedenlerinden biri olarak “hikayeler üzerinde bir kontrol hissi”nden de bahsediyor. “D&D tamamen hayal gücünde ve kuralları esnek” – bir romandaki, hatta programlanmış bir video oyunundaki “sınırlamalara sahip değilsiniz” diyor. Bir roman sonuçta bitmiş bir şey, yazılmış, düzeltilmiş ve yayınlanmış, hikayesi değiştirilemez. D&D’de, olay örgüsü her zaman değişken; her şey olabilir.

Pulitzer ödüllü oyun “Rabbit Hole”ün yazarı, oyun ve senaryo yazarı 44 yaşındaki David Lindsay-Abaire, D&D’nin “hikaye anlatımının olağanüstüilkel halini- hem sürükleyici hem etkileşimli olan halini hatırlattığını” söylüyor. Zindan ustasının “kahramanlar, tanrılar ve canavarlar hakkında hikayeler anlatmak için herkesi ateşin etrafına toplayan kabile hikayecilerine” benzediğini söylüyor. “Bu, her an her şeyin olabileceği canlı, ortak bir etkinliktir.”

Lindsay-Abaire D&D maceralarını planlamanın “yazdığı ilk yazı” olduğunu söylüyor. Ayrıca oyun ona sadece olay örgüsü ile ilgili değil karakter gelişimi ile ilgili de bazı şeyler öğretmiş.

D&D oynamak kurgusal yazmayan yazarlara da fayda sağladı. “Zindan ustası olmak, oyun tarafından kurulan mevcut öğeleri alıp bunlardan uyumlu bir yazı yaratmamda bana çok yardım etti.” diyor The Atlantic’in editörü ve Benim Yaş Endişem: Korku, Umut, Dehşet ve Huzur Arayışı’nın [My Age Anxiety: Fear, Hope, Dread, and the Search for Peace of Mind] yazarı Scott Stossel. “Hal böyleyken, D&D evreninin kuralları ile sınırlanıyorsunuz, ki bu habercilikte ulaşılabilir, bilinebilir gerçeklerle sınırlanmak anlamına gelir.”

Lindsay-Abaire kurmaca dünyaların kurallara gereksinimi olduğuna katılıyor. “Bir hikayenin tatmin edici olabilmesi için, seyircinin o dünyanın nasıl işlediğini anlaması gerekir.” diyor. “ Açlık Oyunları [The Hunger Games] bunun harika bir örneği: “Tamam, bunlar bu dünyanın kuralları, şimdi başla! Git de bu dünyada oyna!’”

Grouling, araştırmasındaki oyuncuların kendi oyun deneyimlerini “kendi filminde oynamak ya da kendi romanını yazmakla” karşılaştırdıklarını tekrar ve tekrar belirtiyor.

Díaz’a gelince, “Kızlar ciddi bir şekilde denkleme girince” diyor “oyun unutuluyor.” Fakat hala D&D’nin gizemli zevklerini özlediğini ve onun mirasının hala kendisi ile beraber olduğunu söylüyor: “Söz konusu oyun olmasaydı, okuyuculuktan yazarlığa bu denli kolay geçebilir miydim, emin değilim.”

Paylaş.

Yanıtla