Kim Var Orada? Muhsin Bey’in Son Hamlet’i

Pinterest LinkedIn Tumblr +

kim var orada[Aydınlık gazetesinden Hayati Asilyazıcı’nın köşe yazısını paylaşıyoruz.]

‘Güzellikler Evi’ anlamına gelen ‘Darülbedayi’ 27 Ekim 1914 yılında İstanbul Belediyesi bünyesinde dönemin İstanbul Şehremini Belediye Başkanı Operatör Dr. Cemil Paşa tarafından belediyeye bağlı bir sanat kurumu olarak kurulmuştur. Osmanlı İmparatorluğu’nda kurulan ilk konservatuvardır. Milli Osmanlı Tiyatrosu’nun kurucusu Reşat Rıdvan Bey’in de tavsiyesiyle Paris Odeon Tiyatrosu müdürü André Antoine, hem müzik hem de tiyatro eğitimi verebilecek bu okulu kurmak üzere İstanbul’a davet edilmiş ve kuruluşun ilk yönetmenliğini üstlenmiştir. 1934’te İstanbul Şehir Tiyatroları adını alan kurum, Türkiye’de Batılı anlamda tiyatro fikrinin yerleşmesine ve gelişmesine önemli katkılar sağlamıştır.

Türk tiyatrosu denildiği zaman akla gelen ilk isim Muhsin Ertuğrul’dur. Muhsin Ertuğrul (1892 – 1979), Türk tiyatrosunun batılı anlamda kurucusu olarak kabul edilmektedir. ‘Darülbedayi’nin kuruluşuna baktığımızda da görev alanlar arasında Muhsin Ertuğrul da yer almaktadır. Kuruluş çalışmalarında Reşat Rıdvan Bey ile Andre Antoine’a yardımcı olmuştur. Serüvenli bir yaşam sürdüren Darülbedayi, Cumhuriyet’in ilanından sonra düzenli bir kuruluşa dönüştü. Muhsin Ertuğrul, İstanbul Şehir Tiyatroları’nın kurumsallaşmasını sağladı. Bu nedenle Muhsin Ertuğrul’a Cumhuriyet Tiyatrosu’nun kurucusu denilmektedir.

Kurumun yüz yıllık tarihini, özgün belgelerle detaylı bir şekilde kitabına taşıyan uluslararası değerde bir akademisyen olan Prof. Dr. Özdemir Nutku’nun ‘Darülbedayi’den Şehir Tiyatrosu’na’ adlı yüzüncü yıl kitabında bulabilirsiniz. Bu çalışma, tiyatronun yüz yılına yakışan belgesel niteliğinde bir kitaptır.

Boğaziçi Gösteri Sanatları Topluluğu (BGST), bu dönem (2015-16) yüz yıllık İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları’na ışık tutan çok ilgi çekici bir oyunla karşımıza çıktı. Kolektif bir çalışmanın ürünü olan “Kim Var Orada? – Muhsin Bey’in Son Hamlet’i” adlı oyun, Muhsin Ertuğrul’un Meşrutiyet Tiyatrosu ile Cumhuriyet Tiyatrosu arasındaki bağlantıyı iyi kurgulayan bir tiyatro çalışmasıdır.

GERÇEKÇİ BİR DİLLE YAZILMIŞ

‘Kim Var Orada? – Muhsin Bey’in Son Hamlet’ adlı oyun sürecini belirttiğim dönem için yazılmış ilk ve tek oyundur. Bir sahne yapıtı olarak tiyatroyu oyunlarıyla, serüvenleriyle ve dönemin çıkmazlarını da içeren gerçekçi bir dille yazılmış, olağanüstü bir çalışmadır. 120 dakikalık oyunu üç oyuncu değerlendiriyor. Bunların hemen adlarını anmak istiyorum; Banu Açıkdeniz, Cüneyt Yalaz, İlker Yasin Keskin. Adlarını yazdığım bu üç oyuncu, değerlendirmenin ötesinde, oyunun konusunu tarihsel akışı içerisinde inanılmaz bir başarıya taşıyorlar. “Kim Var Orada? – Muhsin Bey’in Son Hamlet’i”, anılarını kaleme alan Muhsin Ertuğrul’un geçmişine yaptığı yolculuğu üzerine kurulu. Kendi serüveninde ona iki yol arkadaşı da eşlik ediyor. Biri, kendisinin ‘ilk hocam’ dediği ünlü Ermeni aktör Vahram Papazyan, diğeriyse kısmen hayal ürünü olan bir kadın oyuncu: Latife Hanım. Olağanüstü yapıt aynı düzeyde izleyicilere yansırken, üç oyuncunun profesyonel scalası, düşsel ve gerçekçi anlatımla buluşuyor. Yüz yıllık Şehir Tiyatrosu için en iyi anma programını “Kim Var Orada? Muhsin Bey’in Son Hamlet’i” ile Boğaziçi Gösteri Sanatları Topluluğu’nun gerçekleştirdiğini belirtmek isterim. Yapım olarak oyun toplulukla adlandırılıyor. Her emeğin karşılığı ortak çalışma ürünü. Yazan, yöneten yok bu oyunda. Onun için yukarda adlarını belirttiğim üç oyuncuyu kutluyorum. Muhsin Ertuğrul’un anısına böyle bir oyunun sunulması Türk Tiyatrosu adına da büyük bir kazançtır.

Boğaziçi Üniversitesi’nin tiyatro geleneği vardır. adlarını saymakla bitiremeyeceğim kadar tiyatro sanatçısı yetiştirdi. Ne var ki, “Kim Var Orada? – Muhsin Bey’in Son Hamlet’i” bu kulvarın doruk oyunudur. Kolektif çalışmanın bir ürünü olan bu oyuna üç oyuncunun dışında katkı sağlayanlar da var. Müzik, Aybars Gülümser, dekor Özgür Eren, Işık Levent Soy, Özgür Eren, kostüm Banu Açıkdeniz ve Duygu Dalyanoğlu.

Aydınlık Gazetesi

Paylaş.

Yanıtla