[Diken.com.tr’de yayınlanan Minez Bayülgen’in Ertuğrul Günay ile yaptığı söyleşinin bir kısmını paylaşıyoruz.]2008’de perdelerini kapatan Atatürk Kültür Merkezi (AKM) yeniden gündemde. Önce AKM binasını yenilemek üzere ihaleyi üstlenen müteahhit firmadan “Bina yenilenemeyecek kadar çürük” diye açıklama geldi, ardından da hükümete yakın medyadan ‘AKM yıkılmalı’ başlıklı haberler servis edildi.
Taksim’in simgelerinden AKM yıkılacak mı, yıkılırsa toplum nasıl tepki verecek; iktidar Taksim’le niye inatlaşıyor ve dahasını 17 Aralık sürecinde AKP’den istifa eden eski kültür ve turizm bakanı Ertuğrul Günay’a sorduk…
‘Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez’
Gezi Parkı’nın yerine Topçu Kışlası yapmak isteyen AKP iktidarı, şimdi de AKM’yi yıkmak için kolları sıvadı. İktidara yakın medya, ‘AKM binası yıkılmalı’ başlıklarıyla harekete geçti. AKM niye birdenbire gündeme geldi?
Binayı çürütmek ve yıkımını zorunlu hale getirmek için bilinçli bir gayret var. Son zamanlarda bu gayret, adeta bir kampanyaya dönüştü.
AKM’yi yenileyen müteahhit firma geçenlerde gazetecilere, “Bina yıkılmalı” diye açıklama yaptı. 70 milyon liralık ihaleyi üstlenen firma niye görüş değiştirdi?
Bunlar, hükümete çok iş yapan firmalar. AKM’nin yenilenmesi için bir yılı aşkın bir süre yaptıkları işin parasını aldılar. Sonra durdular. Çünkü kamuya ve belediyelere iş yapıyorlar. Tabii kalkıp da “Bizim elimizde AKM ihalesi var, hukuken inşaatı bırakmamız uygun değil” deseler, başka iş yapamazlar. ‘Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez’ anlayışıyla AKP de ‘yıkım müteahhitleri’nin sözcülüğüne soyundu.
Müteahhit firma, binanın ‘çürük’ olduğunu, döneminizde sizin de bu durumu gördüğünüzü söylüyor. AKM yenilenemeyecek kadar çürük mü?
Böyle bir şey olsa ihale yapılabilir miydi? Bu işin raporu, ihale şartnamesi hazırlanmış. Müteahhit firmaların teknik adamları AKM’yi incelemiş. Sonra aradan üç yıl geçmiş, binanın çürük olduğu anlaşılmış! Bu nasıl olur? Mümkün mü? Müteahhit firma, AKM’yi yıkmayı kafasına koymuş olan siyasi ekibin sözcülüğünü yapıyor, bu kadar net.
Saltanat özlemi
Bakanlık döneminizde AKM’nin yenilenmesi için iki proje yapıldı ve ikisi de durduruldu. Oysa ikinci proje için 70 milyon liralık fon sağlanmıştı. İnşaat başlamıştı ki 2013’te siz istifa ettiniz ve altı ay sonra da iş durdu. İnşaatı kim durdurdu?
Tabii ki Erdoğan, kim olacak? Erdoğan ne zaman çıkıp, binanın yıkılacağını ve yerine barok tarzında bir opera binası yapılacağını söyledi, 15 gün sonra bakanlıktan ‘İnşaatı durdurun’ kararı çıktı. Erdoğan böyle bir ferman buyurunca, Kültür Bakanlığı, ‘Bir inceleyelim bakalım’ dedi ve inşaatı hukuksuzca durdurdu. O inceleme de üç yıldır sürüyor! AKM hala kapalı.
Barok, kraliyet gücünü ve kudreti temsil eden bir mimari… Niye barok istedi sizce?
Bu çağda barok yapı ne oluyorsa!? Saltanat özlemiyle yapılan bir açıklama bu biraz da… Erdoğan’ın elinden gelse, Taksim’i Osmanlı dönemi görüntüsüne çevirecek. Bir de şimdi Selçuklu modası var. Oysa İstanbul’un, Selçuklu’yla bir ilgisi yok. Geçenlerde Erdoğan’ın, bir Selçuklu cami restorasyonunu gezdiğinde, “Kubbesiz camii mi olur” diyerek kubbe yaptırdığını okudum. Halbuki Selçuklu camilerinde kubbe yoktur.
Gezi eylemleri sırasında Erdoğan, “AKM inşallah yıkılacak. Muhteşem bir opera kültür merkezi yapacağız. Evet cami de yapacağız. Ben bunun iznini gidip de birkaç çapulcudan alacak değilim” demişti. AKM yıkılırsa yerine bir sanat merkezi mi yapılacak yoksa AVM içinde bir opera salonu mu?
Sanat merkezi yapılır ama sizin benim sanat tarzımıza hitap eder mi, orası tartışılır.
Erdoğan’ın Taksim’de bir cami hayali yok mu peki?
Evet var, ama caminin maksemin arkasına yapılacağını düşünüyorum.
İslamcılar öteden beri Taksim’e ve AKM’ye odaklanmış durumda. AKM yıkılabilir mi?
Bu iktidarın inadı sürerse evet, yıkılır. AKM tescilli bir yapı, dolayısıyla binayı yıkmak için yargı sürecine gidilmesi gerekir ama Türkiye’de hukuk kaldı mı ki? Bina beklediği üç yıl boyunca büyük tahribata uğradı. ‘Yıkılması’ gerektiğine dair teknik bir rapor alacaklar.
