Türkiye’nin Kültür Sanat Kalesi: DTCF

Pinterest LinkedIn Tumblr +

hü (150 x 150)[Hürriyet gazetesinden Banu Tuna’nın yazısını paylaşıyoruz.]

Yeryüzünde tiyatronun binbir derde deva olduğuna inandım bir kez. Bütün kötülüklerin, insanın insandan kopmasından, uzaklaşmasından; birbirlerinin sıcaklığını, sevgisini duyamadıklarından doğduğuna inanç getirdim bir kez. Artık, beni bu inançtan, bu kanıdan kurtaramazdı kimse. Onun için, bu yolu doğru yol belledim. İyiliğe, güzele, gerçeğe çıkaran yol…”

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi (DTCF) Tiyatro Bölümü, bu sözlerin sahibi Muhsin Ertuğrul’un yüreklendirmesiyle kuruldu.

14 Haziran 1935’te, TBMM’de kabul edilen yasa, adını Mustafa Kemal Atatürk’ün koyduğu Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nin kuruluşunu haber veriyordu. Amaç, hem ulusal bilincin gelişmesi hem de özgür düşünceli bireylerin doğru ve ülkesine yararlı yetişebilmesi için, Türk dilinin, tarihinin ve kültürünün araştırılmasıydı.

1936’da 195 öğrenci ile öğretime başlayan fakülte, 1940’a kadar I. Ulusal Mimarlık Akımı eseri olan, bugün Ankara Devlet Tiyatrosu’na ev sahipliği yapan Evkaf Apartmanı’nda öğrencilerini yetiştirdi. O arada, ömrünün son demlerini yaşayan Alman mimar Bruno Taut’a, fakülte binasının projelendirilmesi işi verildi. Yahudi asıllı Taut, Nazi Almanya’sından kaçıp Türkiye’ye gelen bilim insanlarından biriydi. Atatürk’ün naaşının konulduğu katafalkın çizimini 36 saatte yapan da oydu. Kabri, İstanbul Edirnekapı Şehitliği’nde olan Taut, buraya kabul edilip gömülen tek gayrimüslim. DTCF’nin bugün bulunduğu Sıhhiye’deki binasının projesini tamamladıktan kısa süre sonra İstanbul’da hayata veda etti.

1948’DEKİ İLK TASFİYE SÜRECİ

Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Türkiye tarihinin incelenmesine kaynaklık edecek olan Sümerce ve Hititçeden Latince ve Yunancaya, antik Doğu ve Batı dillerinin yanında modern diller ile coğrafya, felsefe, psikoloji, sosyoloji, antropoloji gibi çeşitli sosyal bilimlerin farklı alanlarında eğitim veriyordu. Tiyatro eğitiminin konservatuvarlar dışında, bilimsel düzeyde verildiği ilk bölüm olan DTCF Tiyatro Bölümü’nün temeli, 1958’de atıldı. Muhsin Ertuğrul’un yüreklendirmesi ve Prof. Dr. İrfan Şahinbaş’ın girişimleriyle Tiyatro Enstitüsü kuruldu. Enstitü, 1964’te Tiyatro Kürsüsü, 1981’de Tiyatro Bölümü adını aldı. DTCF Tiyatro Bölümü duvarlarına, sıralarına, tarihine, geleneğine hocaların hocası olarak bilinen Sevda Şener, Metin And, Turgut Özakman, Sevinç Sokullu, Nurhan Karadağ, Selda Öndül gibi tiyatro dünyasını biçimlendiren isimlerin sesi sindi.

Hafta başında, 686 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile fiilen kapanma noktasına gelen DTCF’nin geçirdiği ilk sarsıntı değil bu. HDP Milletvekili Mithat Sancar’ın Meclis’te yaptığı konuşmada hatırlattığı gibi fakülte, 1945’te başlayıp 1948’de sonlanan bir başka tasfiye süreci geçirmişti.

1945’te, DTCF’de dekanı Prof. Dr. Enver Ziya Karal’ın Milli Eğitim Bakanlığı’na komünist oldukları gerekçesiyle dört hoca için yazdığı raporla başlayan süreç 1948’de tasfiyelerle noktalanmıştı. Doçent Behice Boran, Doçent Pertev Naili Boratav ve Doçent Niyazi Berkes üniversiteden uzaklaştırılmış, Mediha Esenel (Berkes) ise istifa etmek durumunda kalmıştı. Hepsi de Türkiye kültür ve siyaset hayatına damga vurmuş, önemli eserler vermiş isimlerdi.

Yazının tamamını okumak için tıklayınız.

Paylaş.

Yanıtla