Pina Bausch ve Dans Tiyatrosu

Sunuş

Gökhan Gökçen, Murat Kemaloğlu

Bu metin, Mimesis Tiyatro/Çeviri-Araştırma Dergisi’nin 9. sayısında (2002) yayınlanmıştır.

BGST Dans Birimi içinde bir grubun dans tiyatrosu üzerinde çalışmaya başlamasıyla beraber, dans tiyatrosunun kurucusu Pina Bausch ve grubu Wuppertal Dans Tiyatrosu hakkında bir eğitim ve araştırma faaliyeti başladı ve bu dosya hazırlandı. Bu dosyayı oluşturan makaleler hem üç farklı dönemi hem de farklı bakışları yansıttıkları için seçildiler; söyleşilere ve bir gösterinin provaları sırasında tutulan bir kayda ise belge niteliği taşımaları sebebiyle yer verildi.

Dosya, bundan sonraki yazıların okunmasını kolaylaştırmak amacıyla konmuş olan, Pina Bausch gösterilerinin bir listesiyle açılıyor. Pina Bausch ve Wuppertal Dans Tiyatrosu’nun yaptığı çalışmaların genel tarihçesini veren, 1996 yılında yazılmış (Schmidt) bir makale ve dans tiyatrosunun doğuşunda yadsınamayacak etkileri olmuş yüzyıl başındaki dans ve gösteri sanatları alanındaki gelişmeleri fotoğraflarla özetleyen bir tarihçe denemesi (Manning ve Benson, 1986) dosyanın giriş bölümünü tamamlıyor.

Giriş bölümünden sonra gelen makalede (Hoghe, 1980), Pina Bausch ve Wuppertal Dans Tiyatrosu’nun ilk dönemi olarak kabul ettiğimiz 1970’lerin ikinci yarısında, Almanya’da verdikleri olgun dans tiyatrosu örneklerinin ciddi bir etki oluşturduğu gözlemlenebilir.

Pina Bausch hakkında yaptığımız dönemlemenin ikinci bölümüne ait çeviriler, dans tiyatrosu eleştirilerinde iki uç noktayı temsil eden Amerikalı ve Alman eleştirmenlerin görüşlerini karşılaştırma olanağı sunan, Pina Bausch ve Wuppertal Dans Tiyatrosu’nun 1980’lerin ortalarında gerçekleştirdiği Kuzey Amerika turneleri sonrasında yazılan makalelerden ve eleştirmenlerle yapılan bir söyleşiden oluşuyor. (Birringer, 1986; Daily, 1986; Manning, 1986).

Dönemlememizin son kısmına ait çeviriler ise günümüze yakın tarihlerde yazılmıştır. (Cody, 1998; Servos, 1996) Bu makalelerde Amerikan ve Alman bakış açılarında ortaya çıkan değişiklikler okuyucuya sunuluyor.

Dosyanın belgeler bölümünü, 1978-1995 arasında Pina Bausch ile yapılan altı adet söyleşi ve Walzer gösterisinin provaları sırasında kayda geçirilen sorular, tema önerileri ve kelime öbeklerinden oluşan bir yazı oluşturuyor. Bu söyleşiler ve kayıtlar Pina Bausch’un çalışma yöntemine dair somut veriler sunması ve okuyucunun kendi fikrini oluşturmasına yardımcı olması açısından önemlidir.