Kaşmir Sokak Tiyatrosu Sessizce Ölüyor mu?

Pinterest LinkedIn Tumblr +

Mimesis Çeviri/ Kaşmir’de kitlesel iletişim için merkezi bir öneme sahip geleneksel Kaşmir sokak tiyatrosu, görünüşe göre sessizce ölüyor.

IANS Srinagar, 5 Eylül 2014, Çeviri: Gökhan Gökçen

b415300d-ab09-462b-97c1-174bdd17cf48WallpAutoWallpaper2Sokak Tiyatrosu. (IANS PHOTO)

‘Bandh Pather’de sanatçılar renkli kıyafetler giyerek köyden köye dolaşır ve hicivli bir dille iktidardakileri hedefe koyarak sosyal, ekonomik ve politik meseleleri gündeme taşırlardı.

Ölmekte olan Bandh Pather üzerine onu aşkın televizyon programı hazırlamış olan Javaid Ahmad Shah “En kendine has özelliği erkeklerin kadın kıyafeti giyerek kadın rollerini oynamasıydı.” diyor.

“Babdh Pather feodalizm, otokrasi, çocuk evliliği ve diğer sosyal şeytanlıklara karşı yedi farklı geleneksel teatral biçim ile söz söylerdi. Örneğin ‘Gosain Pather’ dini liderlerin zorbalıklarını ve Kaşmir toplumundaki hegemonyalarını öne çıkarırdı.

Shah, IANS’a “Bir diğeri, ‘Shikar Gah Pather’, ekoloji, doğal yaşam ve çevrenin korunmasına odaklanırdı. Bir de, haz arayan kralların kötülüklerini eleştiren ‘Raaze Pather’ vardı.” diye anlatıyor.

Bandh Pather’ in tek kişilik ‘Laadi Shah’ formu vardı. Sanatçı tek başına dönemin ve iktidardakilerin aşırılıkları üzerine melankolik bir ağıt söylerdi.

Bandh Tiyatrosu başkanı Ggulam Mohiuddin Aajiz, Kaşmir geleneksel tiyatrosu hakkında dört kitap yayınladı.

Aajiz IANS’a şunları anlatıyor;
“1947’den önce Bandh Pather sanatçıları ailelerinin geçimini sağlamak ve bu sanat biçiminihayatta tutmak için hükümet tarafından desteklenirdi”

“Bandh Pather sanatçıları genelde hasat mevsimlerinde dolaştıkları için köylüler de pirinç ve benzeri mallar hibe ederdi.”

“Sinemanın, radyonun ve sonunda televizyonun gelmesiyle, hem hükümetin hem de insanların ilgisi bu tiyatrodan uzaklaştı” diye sızlanıyor Aajiz.

“Bugün Ghulam Ahmet Bhat ve Badgam bölgesi Wathoora köyünden Abdul Salam Bhat gibi sadece bir kaç eski Bandh Pather sanatçısı var. Ama ikisi de 70 yaşını geçti.”diye ekliyor.

Aajiz, bu iletişim biçimini canlı tutma çabalarına rağmen, hükümet veya toplumdan çok az sahiplenme olduğunu söyledi.

“Sonuç olarak çocuklarımız başka mesleklere yöneldiler. Bu tiyatro biçiminin öldüğüne şüphe yok.”

Aajiz, “ ‘Surnae’ olarak bilinen geleneksel üflemeli çalgı gibi, Bandh Pather’i icra edebilecek bir oyuncu Kaşmir vadisinde yok şimdi” diyor.

Ulusal Drama Okulundan uluslararası üne sahip M.K. Raina ölmekte olan bu sanat biçimini canlandırmak için çabalıyor.

Raine IANS’a “Bandh Pather’i canlandırmak için gençleri eğitmeye başladık” diyor.

“Merkezi hükümet bu sanat biçiminin canlanmasına yardımcı olmak için burslar vermeye karar verdi. Yakın zamanda, (Jamnu bölgesindeki) Patnitop’da, bu tiyatro ile ilişkili vadideki bütün icracıların davet edildiği beş günlük bir atölye yaptık.”

“Umarız Bandh Pather zamanın ve televizyonun saldırılarını atlatır ve umarız yeniden toplumsal ilgi canlanır.”

Ama herkes bu kadar umutlu gözükmüyor.

Paylaş.

Yanıtla