[Asuman Bayrak’ın bianet‘te yayımlanan yazısının bir kısmını okurlarımızla paylaşıyoruz.]
Yüzyıl önce bugünlerde (10 Aralık 1922 pazar günü) Aşod Madatyan’ın öncülüğünde, yirmi beş aktör ve aktrisin katılımıyla Pera Petit Champs tiyatrosunda kış sezonu açılır. Sahnede Pierre Berton ve Charles Simon’un yazdığı, Yervant Toleyan’ın tercüme ettiği, Eliz Binemeciyan’ın Zaza rolünü üstlendiği Ermenice bir oyun vardır. Ocak ayında bir oyun daha sahnelenir ve bu iki gösteriden sonra resmi karar ya da dayanak olmadan Ermenice oyunlar yasaklanır. Ermeni sanatçılar oyunlarını Türkçe sahnelemek zorunda kaldıkları halde, tiyatro alanında ağırlıklarını korurlar.
Yaşadığımız coğrafyada tiyatro konuşacaksak, yazacaksak Osmanlı Ermenilerinin ilk taşı koyduğunu, ilk harcı karıp temel attığını kabul etmemiz gerekiyor. Bu topraklarda 1850’li yıllarda başlayan tiyatro serüveninin 1900’lü yılların başına dek Ermeni sanatçılar sayesinde sürdürüldüğünü Nesim Ovadya İzrail sayesinde öğrendim. Aras Yayıncılık tarafından basılan Düşler Sahnesinde – Rejisör Aşod Madatyan ve Kozmopolitizmden Milliyetçiliğe Türkiye’de Tiyatro 1902 – 1962, bu konuda sanırım bir ilk.
Devamı için tıklayınız.
