Türkiye’de sanatın alanı daralırken, sansür ve baskılar giderek artıyor. Bu baskı ortamında stand-up sanatçıları ve komedyenler, mizahı hem bir ifade hem de direnç aracına dönüştürüyor. Ancak sözün gücü arttıkça risk de büyüyor: gösterilerin iptali, soruşturmalar, linç kampanyaları, tehditler… Gündelik hayatın absürtlüğüyle politik atmosferin ağırlığını harmanlayan isimler baskı ve sansüre karşı direnmeyi sürdürüyor. Komedyen Özgür Turhan’ın sosyal medya paylaşımındaki ifadeleri ülkede yaşanan baskı ve sansürün boyutlarını gözler önüne serdi.
Turhan, paylaşımında hakkında açılan davalara dikkat çekerek “Yaptığı espri yüzünden tutuklu olan tanıdıklarım, arkadaşlarım var. Ne yapacağımı bilmiyorum” dedi. Paylaşımda şu ifadeler yer aldı: “Cübbeli Ahmet Hoca ile ilgili hakaret davasında ifade vereceğim; Galatasaray’ın şahsıma açtığı dava nedeniyle imza vermeye gidiyorum 9 aydır. Herhangi bir suç işlemediğime emin olduğum gösterimde; eşim, dostum ne zaman içeri gireceğim diye gün sayıyor.” Komedyenler Özge Özel ve Nebiye Arı da “Tehdit altındayız, direnmeye devam ediyoruz” dedi.
SORUNLAR DERİNLEŞİYOR
Özel, hukuk yoluyla sanatçıların baskı altına alınmasını eleştirdi. Özel, “Cezalandırılmayı bekleyen onca şey varken, hedefte komedyenlerin olması hali hazırda yaşadığımız sorunları daha da derinleştiriyor” dedi. Özel şöyle devam etti: “Senelerdir pek çok komedyen arkadaşımız hakkında soruşturmalar açılıyor, sahneleri engelleniyor. Sanki kendi kutsalına laf eden cezalandırıldıkça adalet yerini buluyormuş gibi bir illüzyon yarattılar; halbuki yanlış olan yanlışlığına devam ediyor. Yaptığım şaka nedeniyle beni canımla tehdit eden adam hakkında çıkacak uzaklaştırma kararını bekliyorum bir buçuk senedir. Canımızla, özgürlüğümüzle, her şeyimizle tehdit altındayız, nereye kadar direnebildiğimizi göreceğiz.”
“DİRENMEYE DEVAM EDECEĞİZ”
Arı ise şakalarından dolayı hakkında bir dava açılmaması için uğraştığını söyledi. Arı özetle şunları aktardı: “İlk gösterimde biraz daha sert şakalarım vardı. Mesela siyasetçilerle olan şakalarımı beni tutuklattırabilir diye sosyal medyadan kaldırdım. Kendime otosansür uyguladım. Ülkedeki Baskı ve sansür ortamı bizi çok endişelendiriyor. Komedyen arkadaşlarımla ‘bu şaka seni hapse götürür’, ‘yarın mı tutuklanıyoruz’ gibi düşünerek üretmek zorunda kalıyoruz. Bu da otosansüre neden oluyor. Herhangi biri fikirlerini komik bir şekilde ifade etti diye tutuklanabiliyor ya da hakarete uğrayabiliyor. Biri şaka yaptı diye bunları yaşamasını anlamak mümkün değil. Bunlar bana korkutucu geliyor. Bunları gördükçe şaka yapma özgürlüğümün kısıtlandığını düşünüyorum. Politik atmosferin de yaşananlar üzerinde etkisi var ve politik atmosfer değişmedikçe bunlar da devam edecek. Ne kadar dikkat edersek edelim bunun işe yaramayacağını, bizi korumayacağını düşünüyorum. Çünkü asıl sorun Türkiye’deki hukuksuzluğun sistematik hale gelmesi. Direniyoruz, direnmeye de devam edeceğiz.”
NE OLMUŞTU?
- Komedyen Özgür Turhan sosyal medyada hakkında açılan davalar nedeniyle zor günler geçirdiğini belirtti. Turhan, 9 aydır karakola imza vermeye gittiğini, tehdit edildiğini ifade etti.
- Tiyatro ve stand-up sanatçısı Egemen Şimşek, sahnedeki ifadelerinin ‘halkı kin ve düşmanlığa tahrik ettiği’ suçlamasıyla tutuklandı.
- ‘Soğuk Savaş’ adlı YouTube kanalında programcı Boğaç Soydemir ve Enes Akgündüz, ifadelerinin ‘halkı kin ve düşmanlığa tahrik ettiği’ gerekçesiyle tutuklandı.
