Söyleşi: Artizan Kültür Sanat Komsiyonu
Artizan Kültür ve Sanat Çevresi içerisinde, genç kuşak üyelerin yürüttüğü “21. Yüzyılda Festivaller: Festival Ekonomileri ve Türkiye’deki Güncel Festivaller” başlıklı çalışma kapsamında sahne sanatları alanında festival düzenleyen bazı bağımsız sanatçılar, vakıflar ve üniversite grupları ile dört soruluk mini söyleşiler düzenlendi. Bu söyleşilerden biri Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu’nun düzenlediği Amed Tiyatro Festivali üzerine gerçekleştirildi.
Düzenlediğiniz festivalin misyonunu nasıl açıklarsınız?
Amed Tiyatro Festivali, Kürt tiyatrosunun gelişimini desteklemek, çokdilli ve çokkültürlü bir tiyatro geleneğini yaşatmak amacıyla düzenleniyor. Amacımız yalnızca oyunları sahnelemek değil, tiyatroyu bir düşünme, hatırlama ve direnme alanı olarak canlı tutmak. Festival, tiyatronun toplumsal bir hafıza oluşturma gücüne inanır; bu nedenle farklı kültürlerden sanatçıların, halkların ve dillerin buluştuğu bir diyalog zemini yaratmayı hedefler. Yıllar içinde değişen koşullara rağmen festival, özgür sanat üretimini savunma çizgisinden hiç uzaklaşmadı. Bugün de bu misyon, belediyenin desteğiyle ama sanatçıların kolektif emeğiyle sürdürülüyor.
2025 senesinin temasını, içeriğini belirlerken neleri dikkate aldınız? Davet edeceğiniz oyun ve grupları belirlerken sizin için hangi kriterler ön plandaydı?
Her yıl belirli bir tema etrafında ilerlese de festivalin temel yaklaşımı değişmiyor: İnsanlık onurunu, barışı, eşitliği ve dayanışmayı merkeze alan bir sanatsal duruş. Oyun, gösteri ve sanatçı seçiminde öncelikli olarak şu kriterleri gözetiyoruz:
- • Ayrımcı, ırkçı ya da cinsiyetçi söylemler içermemesi,
- • Sanatsal olarak özgün, nitelikli bir yapıya sahip olması,
- • Kültürler ve diller arasında diyalog kurabilecek bir dil geliştirmesi.
Bu yaklaşım, festivalin politik çizgiden uzak durmadan ama her zaman estetik ölçütü önceleyen bir denge kurmasını sağlıyor.
Bu festival ile ulaşmak istediğiniz kitle kim? Festivali takip eden kitlenin içeriğe ve festivalin genel organizasyonuna tepkisini ve festivale olan ilgiyi nasıl değerlendirirsiniz?
Festivalin hedef kitlesi yalnızca tiyatro izleyicisi değil; aynı zamanda gençler, kadınlar, öğrenciler ve kentteki kültürel üretime ilgi duyan herkes. Yıllar boyunca festival güçlü bir seyirci desteği gördü. Amed’de tiyatro izleyicisi hem duyarlı hem de katılımcı bir profil oluşturuyor. Oyunlardan sonra yapılan söyleşilerde seyircinin eleştirel yaklaşımı, festivalin gelişiminde doğrudan etkili oldu. Genel olarak festivalin gördüğü ilgi oldukça yüksek; yerel halkın sahiplenmesi, ulusal ve uluslararası sanat çevrelerinin desteğiyle birleşince güçlü bir etki alanı oluştu.
Festivali düzenlemek için gerekli ekonomik alt yapıyı nasıl sağlıyorsunuz? Bu alt yapıyı oluştururken herhangi bir zorlukla karşılaşıyor musunuz?
Festivalin ekonomik yapısı zaman içinde değişti. İlk yıllarda belediye çatısı altında başlatılan süreç, kayyum dönemlerinde tamamen bağımsız bir biçimde, gönüllülük ve dayanışmayla sürdürüldü. Son bir buçuk yıldır yeniden belediyenin desteğiyle gerçekleştiriliyor olması, özellikle mekân, teknik donanım ve tanıtım açısından önemli bir rahatlama sağladı. Yine de finansal sürdürülebilirlik, hâlâ en önemli meselelerden biri. Sponsorluk ve kamu desteğinin sınırlı olduğu bir ortamda, festivalin asıl gücü sanatçı dayanışmasından, seyircinin sahiplenmesinden ve yerel topluluğun desteğinden geliyor.
