Mimesis Tiyatro Çeviri/Araştırma Dergisi’nden Kamuoyuna Açıklama

Pinterest LinkedIn Tumblr +

Mimesis Tiyatro Çeviri/Araştırma Dergisi yayın hayatına 12 Eylül askeri darbesinin kültür-sanat alanı üzerinde yarattığı tahribatın izlerinin devam ettiği 1989 yılında BÜO (Boğaziçi Üniversitesi Oyuncuları) çatısı altında bir öğrenci dergisi olarak başladı.

Bir çeviri dergisi olarak, sahne sanatları literatürünün temel metinlerini düzenli olarak Türkçeye kazandırmayı hedefledi; bir araştırma dergisi olarak da, aydınlanma perspektifine dayalı bir sanatsal hareketin eğitim-araştırma çalışmasından bağımsız düşünülemeyeceğini savundu. İlk sayısından itibaren dar bir yayın grubunun değil, gösteri sanatları alanında entelektüel üretim yapan geniş bir topluluğun tartışma ve paylaşım platformu olmayı hedefledi. Türkiye’nin sahne sanatları alanındaki en uzun soluklu periyodik yayınlarından birisi olan derginin bugüne dek 21 sayısı okurlarıyla buluştu.

Mimesis ilk dönemlerinde çeviri ağırlıklı bir dergiyken, sonrasında araştırma ve söyleşi yazılarıyla da dengelenen bir içeriğe kavuştu. 1996 yılından itibaren Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi bünyesine geçmesiyle derginin akademik bir nitelik edinmesi yolunda önemli bir adım atıldı. Aynı yıl, Boğaziçi Üniversitesi’nde öğrencilik yıllarında BÜFK ve BÜO gibi kulüplerde sanatsal faaliyetlerde bulunan bir grup sanatçı mezuniyet sonrası bu faaliyetleri sürdürecekleri bir yapılanmaya gitti. 1996 sonrasında Mimesis’in içeriği ağırlıklı olarak, BÜO’nun ve mezun yapılanmasının eğitim-araştırma-çeviri faaliyetleri ve prodüksiyon dosyalarından oluşmaktaydı. Bunun yanı sıra dergi, Boğaziçi Üniversitesi haricindeki akademik çevrelerden gelen yazı ve çeviriler ile çeşitli tiyatro örgütlenmeleri bünyesinde yürütülen tartışmalar ve kolektif üretimlerden de beslendi. 2000’li yıllara kadar dergi serbest aralıklarla yayınlanan bir kitap-dergi niteliğindeydi ve etkin ve katılımcı bir editöryel mekanizma geliştirme hedefi söz konusuydu. Kimi sayılar akademik açıdan gelişkinlik arz etse de bu dönemde yayıncılık faaliyetlerinde istikrar kazanılmamıştı. Bunun en somut sebeplerinden biri olarak kadrolaşma konusunda yaşanan sıkıntılar gösterilebilir. Bir yandan da yayın düzenindeki aksamanın 28 Şubat 1997 postmodern darbe süreci ve pek de düşük yoğunluklu olmayan savaş yıllarına denk gelmesi dikkat çekici bir gelişmedir.

2000’li yılların başındaki ateşkes ortamı ve AB tam üyelik müzakerelerinin başlamasıyla ülkeyi etkisi altına alan liberalleşme ve küresel büyüme rüzgarı içinde sanat alanında da piyasaya endeksli bir dönüşüm yaşandı. Bu süreçte Mimesis; sayılarına katkı sunan farklı bileşenleri aracılığıyla ve bağlantılı olduğu farklı tiyatro oluşumları içinde Türkiye’de gösteri sanatları alanına egemen olmaya başlayan paradigmayı sorgulamaya ve alternatif söylemler üretmeye devam etti.

2004-2013 arasında Mimesis gelişkin bir içerikle yıllık bir akademik dergi olarak yayınlandı. 2009’a kadar, mezunların yürüttüğü eğitim-araştırma faaliyetleriyle dergiye dışarıdan yapılan katkılar arasında bir denge mevcuttu. Eğitim-araştırma çalışmaları sonucunda iki özel sayı çıkarıldı. İstanbul Alternatif Tiyatrolar Platformu üyesi toplulukların desteğiyle “Tiyatro Şenlikleri ve Festivaller” konusu bir sayıda kapsamlı biçimde ele alındı. 2009 sonrasında ise, eğitim-araştırma çalışmalarında süreklilik sağlanamadığından bu denge dışarıdan dergiye katkı veren kişi ve kurumlara doğru kaydı. 2010 yılı itibariyle de akademisyen, araştırmacı ve uygulamacılardan oluşan yazı kuruluyla kamusal açılım anlamında önemli bir adım atıldı. Aynı yıl, Mimesis Sahne Sanatları Portali’nin (https://www.mimesis-dergi.org/) kurulmasıyla, çevrimiçi ortamda daha çok okura ulaşmanın ve güncel yayıncılık yapmanın olanaklarına kavuşuldu. Mimesis, 2013 yılına gelindiğinde artık gösteri sanatlarına ilgi duyanların saygısını kazanmış, hakem kuruluna da sahip bir dergiydi. Derginin 10 yılı aşkın bir süre boyunca düzenli biçimde yayınlanması, onu akademik nitelikli periyodik yayınların sayısının son derece yetersiz olduğu gösteri sanatları alanında saygın bir adres haline getirmişti.

Bu dönemden sonra derginin yayın ritmindeki ilk önemli aksama 2013-2017 arasında gerçekleşti. 2013 yılından itibaren ülkede oluşan siyasi kutuplaşmanın birçok alanda yarattığı olumsuz koşullar Mimesis’i de etkisi altına aldı. Kültür ve sanat alanında ifade özgürlüklerinin kısıtlanmasını, Kültür Bakanlığı desteklerinin kesilmesini de kapsayan süreç, 2016 yılında Mimesis’in hakem kurulunda bulunan akademisyenleri de içeren geniş bir grubun KHK’larla üniversiteden ihracına dek vardı. Kamusal alanda siyasi nedenlerle yaşanan daralmanın, kültür-sanat alanında entelektüel üretkenliği olumsuz yönde etkilemesi ve aynı dönemde mezunlar bünyesinde yürütülen eğitim-araştırma faaliyetlerinin de sekteye uğramış olması nedenleriyle Mimesis Tiyatro Çeviri/Araştırma Dergisi Yayın Kurulu’nun dergide yayınlanacak materyal oluşturmakta zorlanmaya başlaması derginin bir yayın krizine girmesine zemin hazırladı. Mimesis 21’in 2017 yılında dört yıllık bir aranın ardından yayınlanması bu krizin tümüyle aşılmasına hizmet etmedi. Buna rağmen yeni bir sayının hazırlıklarını yürütme kararı alındı.

Fakat 2019 Bahar döneminde basılması planlanan Mimesis’in 22. sayısı halen okurlarıyla buluşamadı. Bunun en önemli nedeni, Boğaziçi Üniversitesi’nin özellikle 2016 yılından beri maruz bırakıldığı bütçe kesintilerinden Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi’nin de olumsuz etkilenmiş olmasıydı. Derginin yayınevinde basımı için uygun koşulların oluşturulmasına yönelik çözüm arayışımız sürerken, 1 Ocak 2021’de Boğaziçi Üniversitesi’nde bir gece ansızın gerçekleşen rektör atamasının doğurduğu krizle birlikte yayınevi faaliyetlerinin nasıl devam edeceği daha da belirsiz hale geldi. Konuyu medyadan takip edenler Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi Yayın Kurulu Başkanı ve Yayınevi Müdürü’nün yeni atanan rektörle çalışmayacaklarını beyan ederek görevlerinden ayrıldıklarını hatırlayacaklardır. İlerleyen süreçte Melih Bulu’nun görevden alınmasının ardından yerine Boğaziçi Üniversitesi’nin geleneklerine aykırı biçimde yine aynı mantıkla yardımcısı Prof. Dr. Naci İnci’nin rektörlüğe atanması, üniversite kurumlarının işleyişinde yaşanan tıkanıklığı daha da artırdı.

Son iki yıldır yaşanan ve yaşanmaya devam edeceği anlaşılan tüm bu belirsizlikler geride bıraktığımız dönemde bizi, derginin yayınına Boğaziçi Üniversitesi dışında devam etmek de dahil farklı alternatifleri değerlendirme noktasına getirmiştir. Fakat Boğaziçi Üniversitesi’nde doğmuş ve yine Boğaziçi adıyla bir değer haline gelmiş Mimesis Tiyatro Çeviri/Araştırma Dergisi’ni kendi üniversitemiz çatısı dışında yayınlama konusunda ciddi çekincelerimiz oluşmuştur. Yürüttüğümüz tartışmalar neticesinde, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi’nin fiilen durdurulan faaliyetleri yeni bir organizasyonla tekrar başlatılana kadar dergimizin yayın faaliyetlerini askıya aldığımızı, çeviri ve araştırma çalışmalarımızı Mimesis Sahne Sanatları Portali üzerinden okurlarımızla paylaşmaya devam edeceğimizi kamuoyuna duyururuz.

Mimesis Tiyatro Çeviri/Araştırma Dergisi Yayın Kurulu

Paylaş.

Yanıtla