Mimesis Haber/ 6 Mayıs günü Boğaziçi Üniversitesi Öğrenci Faaliyetleri Binası’nda tiyatro çevirisi üzerine bir söyleşi yapıldı. Boğaziçi Üniversitesi’nde tiyatro çevirisi dersi veren öğretim görevlisi Ahu Sıla Bayer’in ev sahipliği yaptığı söyleşiye, üç önemli konuk konuşmacı katıldı.
Actors Studio mezunu ve Boğaziçi Üniversitesi’nde “Oyunculuk Yoluyla Roman Karakterleri Analizi” dersi veren öğretim görevlisi Özlem Turhal’ın çevirdiği 6 Otel oyunu söyleşinin çıkış noktasıydı. Israel Horovitz’e ait orijinalinde 6 Hotels adlı oyun, çeviri süreci ve bu süreçte çevirmenin karşılaştığı zorluklar açısından değerlendirildi.
Diğer iki konuşmacı ise, İstanbul Aydın Üniversitesi Drama ve Oyunculuk bölümünden Prof. Dr. Mehmet Birkiye ve Yrd. Doç. Dr. Melih Korukçu idi.
Israel Horovitz’e ait ve Özlem Turhal tarafından çevirilen 6 Otel oyununun çevirisinden yola çıkarak, sahne dili ve göstergeleri ile Türkiye’de tiyatro çevirmenlerinin çalışma koşulları ve karşılaştıkları zorluklar tartışıldı. Tiyatro çevirisinde dikkat edilmesi gereken noktalar, çevirmenlerin telif hakları ve kazançları çeviribilim öğrencileriyle paylaşıldı.
Oyuncu Özlem Turhal tiyatro çevirisini diğer çeviri türlerinden ayıran noktaları yine bir oyuncu gözünden yansıttı. Okunacak değil, oynanacak bir metni çevirmenin getirdiği zorluklar ve çözüm yolları hakkında usta isimler öğrencilere ışık tuttu.
Birçok esere çevirileriyle değer katmış olan Ahu Sıla Bayer’in bir çevirmen olarak dikkat çektiği noktalar ise, profesyonel tiyatronun akademik tiyatro çevrelerine olan mesafesi ve çevirmenlerin eğer hayattalarsa tiyatro oyunun dramaturji sürecine mutlaka katılımcı olarak çağırılmalarıydı.
Oyuncuklukta realizm mi, yoksa romantizm mi sorusu da tartışılan konular arasındaydı. Tiyatroda gerçekçilik ne ölçüde yansıtılmalı ve çevirmenin oyuna müdahalesi ne kadar olmalı gibi tartışmalı fikirler ele alındı.
Çevirmenin özgürlüğü nereye kadar olmalı? Hangi noktadan sonra yazarın etkisi bitip, çevirmenin yorumu öne çıkmaya başlar? İşte bu can alıcı sorulara usta isimlerin yorumlarıyla ve genç öğrencilerin düşünceleriyle cevaplar arandı.
*Bu haber Boğaziçi Üniversitesi Çeviribilim bölümü lisans öğrencisi Nihal Razi tarafından düzenlenerek Mimesis’e gönderilmiştir.
