Tiyatro yönetmeni Emek Dedeoğlu ve dramaturg Bilgesu Kasapoğlu, “Yenilenmeyi cesaretlendiren süreç” diye tarif ettikleri Gezi olaylarından sonra bir tiyatro kurdu. İlk oyun 13 Kasım’da sahnede
Tiyatro yönetmeni Emek Dedeoğlu ve dramaturg Bilgesi Kasapoğlu’nun kurduğu Ya da Tiyatro, ilk oyunu Body Peeling’i sahneye koymaya hazırlanıyor. Dedeoğlu ve Kasapoğlu’yla bir tiyatro kurmaya nasıl karar verdiklerini ve ilk oyunlarını konuştuk.
Öncelikle bize kendinizi tanıtır mısınız?
Emek Dedeoğlu: İstanbul Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı’nda lisans eğitimimi bitirdikten sonra Şehir Tiyatroları’na bağlı Tiyatro Araştırma Laboratuvarı’nda eğitim aldım, sonra da bir süre İstanbul Devlet Tiyatrosu ve özel bir tiyatroda bir oyunda yönetmen yardımcılığı ve prodüksiyon asistanlığı… Geçtiğimiz yıl Londra’da Royal Holloway’de Tiyatro Yönetmenliği üzerine yüksek lisansımı tamamladım, Türkiye’ye döndüm ve Bilgesu ile birlikte Ya da Tiyatro’yu kurduk.
Bilgesu Kasapoğlu: Tiyatro ile ilgili temel ve ilk eğitimimi Semaver Kumpanya’dan aldım. Ardından İstanbul Üniversitesi’nde tiyatro eleştirmenliği ve dramaturji bölümünü bitirdim. Okulu bitirdikten sonra Semaver Kumpanya’nın Bir İnfazın Portresi adli oyununda dramaturji asistanlığı yaptım. Oyun Havası adlı ekibin D Blok Daire 7 adlı oyununda dramaturg olarak görev aldım.
Birlikte tiyatro kurmaya nasıl karar verdiniz? Birliktelik nasıl oluştu?
Emek: Aslında uzun süredir birbirimizi tanımamıza rağmen bir tiyatro kurma fikri Gezi olayları sürecinde filizlendi, biliyorsunuz yenilenmeyi cesaretlendiren bir süreçti. Türkiye’de tiyatroların genellikle oyuncular tarafından kurulması yaygın. Belki yönetmenlik bölümleri akademik anlamda çok uzun bir geçmişe dayalı olmadığından, bölümden mezun dramaturglar yönetmenlerle buluşup böyle bir girişimde bulunamıyor. Biz bu oluşumla bu birlikteliğin hem ne kadar gerekli olduğunu vurgulamayı hem de metin ve sahneleme ilişkisinin yeni bir söylem üretmekte ne kadar etkili olduğunu göstermeyi hedefliyoruz.
Bu tiyatroyu kurarak diğer tiyatrolardan nasıl bir farklılık yaratmayı düşünüyorsunuz?
Bilgesu: Bahsettiğimiz bu yönetmen-dramaturg birlikteliğinin bize sağladığı pek çok nimet var aslında. Öncelikle, oyuncularla proje bazlı çalışma imkânımız oluyor; bu da olması gerektiği gibi, metni elimizdeki oyunculara göre seçmektense söyleme göre seçme imkânı veriyor bize. Tiyatromuzun ayrıca yeni yetişmekte olan yönetmen ve dramaturglara alan açma görevi olduğunu da düşünüyoruz. Bu doğrultuda ilerleyen zamanlarda atölye çalışmaları ve farklı disiplinlerden işbirlikçilerle giderek çoğalmayı hedefliyoruz.
Yeni bir tiyatro kurmanın zorlukları neler?
Emek: Yaratıcı ekibin ve teknik ekibin proje sürecini birlikte göğüslemesinin ve zorluklarla ekip olma duygusuyla başa çıkmasının gerektiğini düşünüyoruz. Bu anlamda kendimizi şanslı görüyoruz. Tabi böyle bir ekip ruhuyla çalıştığınızda insanların emeklerinin karşılığını verebilmek istiyorsunuz ancak en büyük engel maddiyat.
Bilgesu: Mesela henüz kendimize ait bir mekânımız yok, tabi bunun ucu maddiyata dayanıyor. Neticede, dilediğimiz projeleri, atölye ve sosyal sorumluluk projelerini gerçekleştirmek için doğal olarak bir sponsora ihtiyaç duyuluyor.
Bize ilk projenizden bahseder misiniz? Neden bu oyunu seçtiniz?
Bilgesu:Body Peeling, 2006 yılında Belçikalı yazar Paul Pourveur tarafından yazılmış. Aslına bakarsanız bizim hayatımızda Gezi’den önce ve Gezi’den sonra gibi bir ayrım var. Gezi’ye kadar ben iki romanın oyunlaştırılmasına yoğunlaşmıştım fakat romanların ele aldığı temalar Gezi’yle güncelliğini yitirdi. Başka bir arayış sürecine girdik ve sonunda dışarıdaki halk ayaklanması sebebiyle bir havaalanında mahsur kalmış üç kadının finalde ortaklaşan hikâyelerini konu alan Body Peeling geçti elimize. Oyunda; kadınların yeni dünya düzenine uygun olarak biçilip giydirilmiş toplumsal kimlikleri üzerinden toplumsal cinsiyet, kapitalizm ve birey üzerinde kurduğu dayatmalar var. Bir rejim olarak hem diktatörlük hem de demokrasinin ne denli sağlıklı olduğu sorgulanıyor.
Yeni oyununuzu nerede sahneleyeceksiniz?
13 Kasım’dan itibaren Haziran ayına kadar her Çarşamba, Sahne Cihangir’de.
