Güncel sanat, dans, tiyatro, müzik ve performansın çeşitli ifadelerini kapsayıp performativite ve bedensellik eksenleri üzerinden ortak noktalarını vurgulayan ve her yıl farklı bir konuyu tartışmaya davet eden iDANS Festivali’nin beşincisi 30 Eylül – 23 Ekim tarihleri arasında İstanbul’un çeşitli mekânlarında gerçekleşecek. iDANS, “biDANS: Misafir İşler” adı altında kurgulanan özel bir uluslararası programla önümüzdeki sezon Berlin’de devam edecek.
Bimeras’ın hazırlayıp sunduğu iDANS’ın bu yılki temel kavramsal çerçevesi “İşte” olarak belirlendi. iDANS çağdaş gösteri sanatlarının her bir aşamasının nasıl bir “iş” teşkil ettiğini; endüstriyel üretim sonrası “gayri-maddi” emeğin sanatsal çalışmaların işleyiş, kurgulanış ve örgütlenişine nasıl yansıdığını; sanatın “yaratıcılık” eksenli ekonomik ve sembolik üretime nasıl katkıda bulunduğu ve bunları nasıl dönüştürdüğünü araştıran çalışmalara, gösterimlere, kamusal alan yerleştirmelerine, sunumlara ve panellere yer verecek.Günümüzün “yaratıcı kapitalizminde” adeta bir dansçı gibi etimlenen “yeni işçi”den fiziksel ve zihinsel hareketliliğe sahip, çevik, esnek olması, imgelerin, fikirlerin, duyuların ve jestlerin üretimine ve dolaşımına tüm varlığıyla katkıda bulunması beklenmektedir.
Güncel sanatlar nasıl işler? Ne işler? Sanat nasıl bir iştir? Sanatçı bir işçi midir? Zanaat ve sanat ayrımı, kol ve zihin emeği arasındaki ayrım geçerli midir? Yaratıcılığın bileşenleri nelerdir? Günümüz üretim düzeni içinde yaratıcılık sömürülme ve esirleşmenin bir aracı haline mi dönüşmüştür? Yaratıcılığın insanlığın kendini gerçekleştirme ve özgürleşmesindeki rolü nedir?
iDANS Festivali bu yıl da dünyanın dört bir tarafından en yenilikçi ve tartışma açan sanatçıları bu konular çerçevesinde İstanbul’da buluşturacak.
Festival Programına Genel Bakış
Festival program iDANS’ın kendi ortak yapımlarının, festival için özel yaratımların, film gösterimi ve konuşmaların da yer aldığı 25 proje sunuyor. Bunların yanı sıra festival iki de eğitim ve kapasite geliştirme projesine ev sahipliği yapıyor.
Araştırma ve Kapasite Geliştirme Programları
Europe In Motion
iDANS 05, 30 Eylül – 10 Ekim tarihleri arasında yetişmekte olan koreograflar için düzenlenen uluslararası gezici gelişim programı “Europe In Motion”a ev sahipliği yapıyor. Avrupa Birliği destekli olup Springdance (Utrecht, Hollanda) tarafından başlatılan proje, Brut (Viyana, Avusturya), Dance 4 (Nottingham, İngiltere) ve iDANS’ın (İstanbul) partnerliğiyle gerçekleşiyor.
Danışmanlar ve grup üyeleri arasında gerçekleşecek yoğun bir diyalog ve tartışma oturumlarının yanı sıra, katılımcılar iDANS 05’in kaygıları ve sorularıyla ilgili “ilk önerme”lerini ve yapım aşamasındaki çalışmalarını geliştirme şansına sahip olacaklar. Bunları 9 Ekim Pazar günü saat 14:30’dan 19:30’a dek süren bir programla paylaşacaklar.
EIM’ın İstanbul durağının danışman/koçları ünlü koreograflar Jonathan Burrows ile Mustafa Kaplan olacak. Her bir partnerin aday göstermesiyle seçilen umut vadeden koreograflar ise: Özlem Alkış, Ewa Bankowska, Clélia Colonna, Florentina Holzinger, Simone Kenyon, Sara Lindström, Ana Pi, Simon Tanguy, İlkay Türkoğlu ve Şebnem Yüksel.
Kritik Çaba
Geçtiğimiz yıl Jardin d’Europe etkinliklerinin bir ayağı olarak iDANS kapsamında düzenlenen uluslararası sahne sanatları yazarlığı atölyesi “Kritik Çaba”nın Türkiye’den katılımcılardan oluşacak versiyonu iDANS’ın bu yılki programında yer alıyor. Çağdaş dans ve performans sanatları yazarlığında uzmanlaşmakta olanlara yönelik bir eğitim ve kapasite geliştirme programı olan Kritik Çaba, dans alanındaki eleştirel pratiklerin sorun, sorumluluk ve sorgularıyla yüzleşerek nitelikli olduğu kadar erişilebilir eleştirel bir yazın kültürünün gelişimine katkıda bulunmayı hedefliyor.
23 Eylül – 23 Ekim arasında yapılacak bir dizi oturum, seminer ve tartışmadan oluşan Kritik Çaba aynı zamanda iDANS’ın misafir yazarlık programıdır. Katılımcılar festival boyunca tüm etkinlik ve performansları takip edecek ve bunlarla ilgili değerlendirmelerini, eleştirilerini, söyleşi, makale ve denemelerini festival blogu idansblog.org üzerinden yayımlayacaklardır.
Özgün bir Sosyal Yaratıcılık Projesi
iKEDİ
iKEDi 2010 yılında iDANS’a paralel bir sosyal yaratıcılık projesi olarak tasarlanmıştı. 2011’de her ay iki okulda devam etmekte olan iKEDİ, Eylül 2011 itibariyle yeniden İstanbul sokaklarında olacak ve yıl boyunca İstanbul’un 28 mahallesinde çok farklı kesimleri yaratıcılığın keyfi etrafında birleştirecek.
Festivalden Seçmeler
Zanaatkârlar
Fase
Öncü koreograf Anne Teresa De Keersmaeker’in dünya dans sahnesine ilk çıkış yaptığı 1982 tarihli eser Fase, Amerikalı minimalist besteci Steve Reich’ın dört bölümden oluşan kompozisyonu üzerine temelleniyor. Dans tarihinin yapı taşlarından biri olarak kabul edilen bu eser, De Keersmaeker’in kendine özgü matematiksel, net ve hipnoz etkisi yaratan stilini müjdelemişti. Sanatçı, Fase’in getirdiği uluslararası başarı üzerine ünlü topluluğu Rosas’ı kurmuştu. Türkiye’de ilk kez gösterilecek olan eseri Anne Teresa De Keersmaeker’in şahsen icra edecek olması ayrıca heyecan verici!
Rosas/Anne Teresa De Keersmaeker – Fase | 30.09.2011 | Fulya Sanat | 20:30
Ucuz Konferans ve İnek Parçası
İstanbullu çağdaş dans takipçilerinin 2.iDANS’tan hatırlayacağı ikili Jonathan Burrows ve Matteo Fargion bizleri yaratıcılığın, yaratım süreçlerinin ve ortak çalışmanın türlü aşamalarına dair aydınlatıcı olduğu kadar esprili bir tanıklığa davet ediyor. Performans İngilizcedir.
Jonathan Burrows & Matteo Fargion – Cheap Lecture ve the Cow Piece | 01.10.2011 | garajistanbul | 18:30
Ben ben değilim, at benim değil...
Dünyaca ünlü çizim ve animasyon ustası William Kentridge sanatsal kimliğinde yaşadığı bir takım bölünmeleri Nikolai Gogol’un “Burun” adlı kısa öyküsünden yola çıkarak muhteşem animasyonları, olağanüstü hikayeciliği ve samimi performansı aracılığıyla inceliyor.
William Kentridge – I am not me, the horse is not mine | 06.10.2011 | garajistanbul | 20:30
Görev, Ödev, Misyon
Eskiyeni
1997 yılından bu yana birlikte çalışan Mustafa Kaplan ve Filiz Sızanlı, Eskiyeni’de kendi tarihçelerini yorumluyor ve mevcut repertuarlarından yeni bir eser yaratıyorlar.
Taldans (Mustafa Kaplan ve Filiz Sızanlı) – Eskiyeni | 01.10.2011 | MSGSÜ Bomonti Kampüsü Şebnem Selışık Aksan Sahnesi | 20:30
Allege
Geçtiğimiz yılın Avrupa sahnesinin en fazla dikkat çeken genç koreograflarından Clément Layes, Allege’de bir bardak suyu önemli bir iş yaparcasına büyük bir ustalıkla başının bir tarafından alnına doğru sallaya sallaya taşıyor. Ancak çok geçmeden anlıyoruz ki bu tür etkileyici ve olağanüstü yetenekler sirk cambazlıklarından öte bir şeylere işaret ediyor.
Clément Layes/Public in Private – Allege | 19.10.2011 | MSGSÜ Bomonti Kampüsü Şebnem Selışık Aksan Sahnesi | 20:30
Görünmez İş(çi)ler
If a window would open
If a window would open (Bir pencere açılsaydı) ile Türkiye’de ilk kez sahne alan Portekizli yönetmen Tiago Rodrigues bizlere medya çalışanlarının işleri gereği açmaya çalıştıkları pencerelerden yansıyan çok katmanlı dilsel, teatral ve duygulanımsal kırılma noktalarını gösteriyor.
Tiago Rodrigues/Mundo Perfeito – If a window would open | 02/03.10.2011 | garajistanbul | 20:30
ÇOK
“Bir beden kaç farklı bedeni kendi üzerinde taşıyabilir?” sorusunu araştıran ÇOK’ta İstanbul’daki dansçılar, koreograflar ve güncel sanatçıların öykülerini anlatan Orhon, çağdaş bir romancı gibi farklı sesleri, duruşları, tavırları ve sözle ifade edilemeyecek olanları bedenleştiriyor; ortaya çıkan performans eğlenceli ve zekice.
Ayşe Orhon – ÇOK | 08.10.2011 | garajistanbul |20:30 (Performance in English) | 09.10.2011 | garajistanbul |20:30 (Türkçe performans)
Eionometry
Geçen yılki iDANS kapsamında verilen Prix Jardin d’Europe ödülünün sahibi E.I.O topluluğu yeni işlerinin ilk gösterimi ile festivale geri dönüyor. Topluluk, sanatın çağdaş değeri ve sanatçıların işçi olarak durumlarına dair araştırmalarına devam ediyor.
Maria Baroncea, Dragana Bulut, Eduard Gabia – Eionometry | 17.10.2011 | MSGSÜ Bomonti Kampüsü Şebnem Selışık Aksan Sahnesi | 20:30
Guintche
Lizbonlu genç dansçı ve koreograf Marlene Freitas, Josephine Baker-vari bir tavır ile, işçi, egzotik, cazibeli, dansçı bedenin istenenden de ötesini veren, kendiyle beraber herkesi yoran, katmanlı bir performans geliştiriyor.
Marlene Monteiro Freitas – Guintche | 18.10.2011 | MSGSÜ Bomonti Kampüsü Şebnem Selışık Aksan Sahnesi | 20:30
Sokak Satıcıları
Satılık Dans
Sanat ve sanatçı ne ölçüde birer tüketim nesnesi olarak düşünülebilir? Eğer öyleyse dansın bugünkü piyasa değeri nedir? Bu basit kurgulu fakat taşı gediğine koyan kamusal alan peformansıyla Grupo Oito çeşitli dans teknikleriyle donanımlı bedenlerini satışa çıkararak sanatsal tüketim ve beğeninin dinamiklerini sorguluyor.
Grupo Oito – Dance for Sale 14/15/17.10.2011 | Kadıköy Meydanı/Sultanahmet Meydanı/Bebek Parkı | 11:00, 15:00, 18:00
Serbest Seans
Daha önce Wim Vandekeybus’un topluluğu Ultima Vez’de çalışan bu iki mükemmel dansçı, koreograf olarak da özenli çalışanlar olduklarını kanıtlıyorlar. “Mistik bale”lerinin kamusal alan/mekân odaklı versiyonunda izleyiciyi de bu eşsiz hareket dilin üretimini paylaşmaya davet ediyor.
Thomas Steyaert and Raul Maia – Free Sessions | 18/19.10.2011 | Beşiktaş Meydanı | 11:00 , 13:00, 17:00
Sakin
Inhabitant (Sakin) kent merkezlerindeki işçi sınıfı mekânlarına odaklanan bir kamusal alan projesi olup bu mekânların beklenmedik kullanımlara ve yaşayışlara nasıl mesken olabildiğini göstermeyi hedefler.
Sello Pesa and Vaughn Sadie– Inhabitants | 19/20.10.2011 | Mekân bilgisi 15 Ekim’de açıklanacaktır | 18:30
Aynı Masada
Fransız koreograf Loïc Touzé ve eğitimci Anne Kerzerho tarafından tasarlanıp geliştirilen ve İstanbullu sanatçılar tarafından bir yıl süren bir araştırma sonucu hayata geçirilen Aynı Masada beden bilgisi üzerinden gerçekleşen ve farklı mesleklerden insanları bir araya getiren bir platform sunuyor.
Loïc Touzé, Anne Kerzerho ve diğerleri. – Around the Table | 22.10.2011 | Mekân bilgisi 15 Ekim’de açıklanacaktır| 17:00
iDANS ile Şova Devam!
The Show Must Go On
Çağdaş koreografinin en önemli ustalarından Jérôme Bel’in ilk kez 2001 yılında sahnelenen The Show Must Go On adlı eseri 5. iDANS Festivali kapsamında tamamen yerli bir sahne ekibi ile yeniden yorumlanıyor. Eser danslarıyla ve dansçılarıyla olduğu kadar kavramsal önerileriyle de iDANS Festivali’nin en kaçırılmaması gerekenleri arasında.
Jérôme Bel – The Show Must Go On | 22/23.10.2011 | Fulya Sanat | 20:30
Gelecek İşler
biDANS: Berlin’de “Misafir İşler”
iDANS bu yıldan başlayarak festivalin bir bölümünü her yıl bir başka Dünya kentine taşıyacak. Birinci durak Berlin!
iDANS önümüzdeki sezon Türkiyelilerin Almanya’da “Misafir İşçi” olarak göçmenliklerinin 50. yılı vesilesiyle özel bir uluslararası programla Berlin’de misafir olacak. İşin, yaratıcılığın, üretkenliğin ve “yeniliğin” değişen anlamları; işle ilgili toplumsal hareketlilik ve göçle ilgili konular; yabancı düşmanlığı ve “entegrasyon” problemlerinin üzerine yeni yabancılaşmalar doğuran, iş ve hayat arasındaki ayrımın yok olduğu, boş zaman mefhumunun ortadan kalktığı güvencesiz iş koşulları çeşitli sahne gösterileri ve toplantılarla ele alınacak.
Biletler:
Tüm festival biletleri garajistanbul gişesinde satışa sunulmuştur.
MSGSÜ Bomonti salonunda yalnızca o akşamki gösterinin kalan biletleri satılacaktır.
Beşiktaş Fulya Sanat dışındaki mekanlardaki gösterilerin biletleri Biletix’ten de alınabilir.
Beşiktaş Fulya Sanat’ta gerçekleşecek gösterilerin biletleri Fulya Sanat gişesinden ve fulyasanat.org web sitesinden de temin edilebilir.
Bimeras
Bimeras, Türkiye’nin çağdaş sanatlarda, özellikle de çağdaş sahne sanatları alanında uluslararası ilişkilerine destek olma amaçlı, yaklaşık 10 yıldır süren bir çabanın ürünü olarak kuruldu. Birikimini 2007 yılında en üst noktaya taşıyan vakıf, Türkiye’ye ve İstanbul’a bir çağdaş dans ve performans festivali kazandırdı. Bimeras, üç ayrı Avrupa Birliği Kültür Programı projesine katılma başarısı göstererek, Türkiye’nin uluslararası projelerde aktif partner olarak yer almasına önemli bir katkı sağlıyor.
İDANS Uluslararası Çağdaş Dans ve Performans Festivali
Bimeras’ın on yıllık uluslararası tecrübesinin sonucu olarak İstanbul’da düzenlenen, içerik ve tarz olarak dünyanın en seçkin ve prestijli festivalleriyle aynı kulvarda yarışan, Türkiye’nin tek uluslararası çağdaş dans ve performans festivalidir. Çağdaş dansın bir sanat dalı olarak algılanmasına katkıda bulunmayı ve bu konuda yeni bir bilinç yaratmayı hedefleyen iDANS, bu lanın en önemli ustalarını her yıl İstanbul’da buluşturuyor.
Bimeras Yön. Kur. Bşk. ve iDANS Festivali İdari ve Sanatsal Koordinatörü: Aydın Silier
iDANS Festivali Sanatsal Programlama ve Araştırmalar Yönetmeni: Gurur Ertem
