GUGUK KUŞU
Bursa Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları yeni tiyatro sezonuna Ken Kesey’in ünlü eserinden sahneye uyarlanan “Guguk Kuşu: Kafesten Bir Kuş Uçtu” adlı oyunla başlıyor. Bir akıl hastanesinde geçen oyunun merkezinde, kuralları katı ve soğukkanlı Başhemşire Ratched ile yeni gelen hasta Randle P. McMurphy’nin çatışması yer alıyor. Hastalar üzerinde baskıcı bir otorite kuran Ratched, düzen ve itaati sağlamak için her türlü manipülasyonu kullanırken McMurphy, özgür ruhlu, isyankâr ve alaycı tavırlarıyla bu düzeni bozmaya başlıyor. McMurphy, diğer hastaları oyun oynamaya, kahkaha atmaya, kendi seçimlerini yapmaya teşvik ederek onların özgüvenlerini yeniden kazanmasına yardımcı oluyor. Zamanla bu davranışları, hemşirenin otoritesini zayıflatarak hastalar arasında dayanışma doğururken McMurphy’nin kişisel bedeller ödemesine ve Başhemşireyle bir güç savaşına girmesine sebep oluyor. Oyun, akıl hastanesini toplumun küçük bir yansıması olarak sunarak bireysel özgürlük ile otoriter baskı arasındaki çatışmayı sahneye taşıyor. McMurphy’nin isyanı, baskı karşısında insan onurunu ve direnişi simgeliyor.
Şakir Gürzumar’ın yönettiği, Bursa Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları oyuncularının rol aldığı oyun bugün Bursa Tayyare Kültür Merkezi’nde sahne alıyor.
JAN DARK’IN ÖTEKİ ÖLÜMÜ
Jan Dark’ın Öteki Ölümü’, din adamları ve yöneticilerin baskısıyla ancak inançlarını inkâr ederse diri diri yakılmaktan kurtulabileceğini öğrenen Jan Dark, zindanda kendisine dayatılan talimata göre prova yaparken başlıyor. Zindan, bir yandan daracık taş duvarlarıyla bir mahkûmiyet mekânı, öte yandan tarih sahnesinin yeniden kurulduğu bir sahne haline geliyor. Jan Dark, sözlerini tekrar ettikçe kendi varlığı ile çelişkiye düşüyor. Tanrıya yakarırken bir anda zindanda beliren yaşlı adamın Tanrı olduğundan habersiz onun sözleriyle daha da sarsılıyor. Aralarında geçen mizahi dil, yer yer trajedinin gölgesini dağıtarak seyirciyi kahkahaya sürüklüyor.
Tanrı’nın kara mizahı, celladın görev bilinci ve mahkemenin soğuk yüzü arasında sıkışan Jan, kurtuluşun bedeli olarak inkârı önerenlere karşı direnç gösteriyor. Yazar Stefan Tsanev, tarihi yalnızca geçmişin sayfalarında donmuş bir kayıt olarak değil, bugünün iktidar oyunlarında yeniden yazılan, yeniden sahnelenen canlı bir metin olarak görüyor. Kalemiyle kahramanların gölgelerini ışığa çıkararak onların gerçek seslerini değil, bu seslerin nasıl çarpıtıldığını, nasıl susturulduğunu duyuruyor. ‘Jan Dark’ın Öteki Ölümü’ ise kahramanlık ile ihaneti, inanç ile inkârı, hakikat ile manipülasyonu aynı sahnede buluşturuyor. Deniz Özmen’in yönetmenliğini ve dekor tasarımını üstlendiği, Pelin Abay, Deniz Özmen ve Berk Yaygın’ın rol aldığı oyun, bugün Kozyatağı Kültür Merkezi’nde, 15 Ekim’de Sahne Dragos’ta ve 31 Ekim’de Baba Sahne’de seyirciyle buluşuyor.
