Mimesis Haber-Mimesis Sahne Sanatları Portali olarak özel tiyatrolara devlet desteği ve devletin tiyatroya katkısı üzerine Türkiye’nin en köklü özel tiyatrolarından Ankara Sanat Tiyatrosu’nun (AST) ile görüştük. AST Sanat Yönetmeni Dersu Yavuz Altun’un sorularımıza cevaplarını aşağıda yayınlıyoruz.
Kültür Bakanlığı çalışmaları kapsamında özel tiyatrolara devlet yardımı yapılmasını, işlemekte olan prosedür ve usülleri dikkate aldığınızda nasıl değerlendiriyorsunuz? Eksiklikler neler, nasıl giderilebilir?
Devlet sinemayı desteklerken, sektörde örgütlü bulunan meslek birlikleri temsilcilerinin çoğunluğu oluşturduğu bir kurul ile bunu yapıyor. Yani, sinemayı üreten, sektörü tanıyan, sorunları bilen, tartışan ve çözüm üretmek konusunda sürekli düşünce üreten kurum temsilcileri bu desteğin dağıtılmasında belirleyici oluyor…
Tiyatroda ise, sonuçları tümüyle resmi temsilciler ve onların seçtiği üç tane yarı resmi -ve üçü de yazar- temsilci belirliyor. Dolayısıyla bu temsilcilerin özel tiyatroların yaşadığı sorunlar konusunda yeterince bilgi sahibi olmaları mümkün değil. Ayrıca, Türkiye’nin her tarafında sahneye çıkmaya çalışan grupların üretimleri, tiyatromuza ve kültür hayatımıza katkıları konusunda da yeterince bilgi sahibi olmaları olanaklı değil. Madalyonun öbür tarafına baktığımızda; tiyatro yapımcılarının sağlıklı, ilkesel, küçük hesaplardan ve çıkarlardan arınmış bir örgütlenme sürecine girmesi için gerekli olan entelektüel birikim ve ilkesel duruşu göremiyoruz. Geçmişte yaşanan kötü deneyimler; “Bal tutan parmağını yalar”, “Küçük olsun benim olsun” anlayışı da tiyatroları “Her koyun kendi bacağından asılır” noktasına getirmiştir…
Sözün özü; meslek birliği çatısı altında, üretenlerin (yapımcı, yazar, oyuncu, teknik ekip) temsilcilerinin olduğu bir kurul destek meselesini masaya yatırmalı ve tümüyle tiyatromuzun gelişimini merkeze alarak yeni bir yapılanmaya gidilmelidir.
Devletin tiyatroya katkısında, şu anki maddi yardım sistemi haricinde alternatif yollar mümkün olabilir mi? Gerek özel tiyatrolar gerek ödenekli tiyatrolar bazında devlet ve tiyatro ilişkisine dair belirtmek istediğiniz noktalar var mı?
Özel tiyatroların meslek birliği kurabilmesi için tüm yasal düzenlemelerin bir an önce yapılması gerekiyor. Eski alışkanlıklarından kurtulmuş bir örgütlenme anlayışıyla kurulacak bu meslek birliğinde, özel tiyatroların sorunları (yardım, vergi, sigorta, yaratım özgürlüğü) tüm boyutlarıyla masaya yatırılmalıdır. Sadece sorunlardan söz eden bir yapı değil, çözüm için de projeler üreten ve arkasında duran bir yapı yeni bir sayfa açılmasını sağlayabilir. Sorunları çözecek olan, bu sorunlardan canı yanan ve alanda sürekli üreterek ayakta kalmaya çalışan insanların ilkeli birlikteliğidir. Tiyatrolar, küçük hesaplar ve çıkarlardan arınmış bu ilkeli birlikteliği sağlamadığı sürece ne yaparlarsa yapsınlar “Suya yazı yazmış” olacaklardır.
Konuyu tartışmaya açtığı için Mimesis dergisine teşekkür ederiz…
Biz de size cevaplarınız için çok teşekkür ediyoruz.
Pınar Gümüş- Mimesis Haber
