Nikolay Skorik – 115 yıl önce iki efsanevi tiyatro yönetmeni ve aktörü Konstantin Stanislavskiy ve Vladimir Nemiroviç Dançenko tarafından kurulan Çehov Moskova Sanat Tiyatrosu’nun sanat yönetmenidir. Skorik gerek Rus klasik eser örneklerinden Mikhail Bulgakov’un ‘Turbin’in Günleri’ oyununu gerekse Vladimir Arro’nun ‘Trajik ve Komik Aktörler’ öyküsü gibi modern Rus eserleri bu tiyatronun sahnesine koydu. Skorik, önde gelen yönetmen Oleg Efremov’un yardımcısı olarak Çehov’un ‘Martı’, ‘Vanya Dayı’, ‘Vişne Bahçesi’, ve ‘Üç Kızkardeş’ oyunlarının sahnelenmesine katıldı. Türkiye’de düzenlenecek Rus Kültürü Festivali’nde hemen 40 yıllık tiyatro tecrübesini Türklerle paylaşmak isteyen Nikolay Skorik, festival için planlarını ‘Rusya’nın Sesi’ Radyosuna anlattı:
‘Ben İstanbul’da Stanislavskiy sistemi ile ilgili bir dizi ‘master-class’ yapacağım. Sloganım ‘Stanislavskiy’e doğru’dur. İnsanların Stanislavskiy sisteminin özünü anlamasına yardım etmek istiyorum. Master-class’larımın asıl amacı Stanislavsky’nin canlı ve güncel geleneğini tanıtmaktır. Türk sanatçılar Stanislavskiy sistemini içinden hissederler. Onun ilkelerini açıkça belirtmeden bile sezerek Rus tiyatro okuluna uyarak çalışmalarını gerçekleştiriyorlar’.
Bugün tüm dünyada birçok tiyatro topluluğu çalışmalarında temelinde Stanislavskiy tarafından sistemleştirilmiş özdeşleyime dayalı oyunculuk yöntemi bulunan ‘Rus okuluna’ uymaktadır. Psikolojik gerçekçi oyunculuk sanatının başkuramcısı olan Stanislavski, özdeşleşmeyi oyunculuğun temeline koymuş, oyuncudan her şeyden önce gerçeği istemişti. Aktörün oynamasında bir yampacığı, sahteliği küçük olsa bile fark edince yönetmen aktörü durdurarak onu ünlü eden ‘İnanmıyorum’ sözünü derdi. Stanislavski’nin psikoteknik yöntemi, “üretici özdeşleyim” kuramı, oyuncunun rolünü rastlantısal esinlenmeye bırakmayarak, önçalışma sırasında çağrışımlanan birçok esinin saptanarak, yaratma anında “duygulanımsal anımsama” yoluyla yinelendirilmesine dayanır.
Stanislavskiy kendi sistemini kuralı yüz yıl geçmesine rağmen o günümüzde de güncelliğini kaybetmedi. Rus Tiyatro Sanat Akademisi, Shchukin Tiyatro Enstitüsü, Shchepkin Yüksek Tiyatro Okulu ve Moskova Sanat Tiyatrosu Okulu gibi önde gelen Rus tiyatro okullarının öğretim programları Stanislavskiy sistemine dayanır.
Stanislavskiy sistemine sadece tiyatro değil gerek Rusya’da gerekse ülke dışındaki sinema okulları da uymaktadır. Ünlü yabancı oyuncular Rusya’da 1994 yılında oluşturulan Stanislavskiy Uluslararası Ödülü’ne defalarca layık görülmüştür. Ödül sahipleri arasında Hollywood yıldızları Jack Nicholson ve Meryl Streep, Fransız meslektaşları Gerard Depardieu ve Catherine Deneuve, ünlü İngiliz oyuncusu Helen Mirren ve Polonya’lı oyuncu Daniel Olbrychski yer alıyor.
Bu yıl Konstantin Stanislavskiy doğumunun 150. yıldönümü münasebetiyle uluslararası düzeyde kutlamalar ve etkinlikler düzenleniyor. Bu arada yıldönümü arifesinde Moskova’da Stanislavskiy’e adanan ‘Açık Ders’ Festivali gerçekleşti. Festival kapsamında Avrupa ve ABD’nin dokuz önde gelen etkili oyunculuk okulu Konstantin Stanislavskiy sisteminin etkinliğini ve güncelliğini bir kez daha kanıtlayarak sahne aldı. Ünlü Rus yönetmen ve oyuncular Stanislavskiy sisteminin özelliğini anlatan master-class’lar yapmaları için yabancı tiyatro okullarına düzenli olarak davet edilir.
Nikolay Skorik İstanbul’da düzenlenecek Rus Kültürü Festivali’nde bu eğitim geleneğine devam edecektir.
